2.22. Δηλητηρίαση:
Τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα με το είδος και την ποσότητα του δηλητηρίου που έχει ληφθεί, και συνήθως είναι έλλειψη συντονισμού κινήσεων, έντονος εμετός, διάρροια, παραλήρημα, κατάρρευση και σπασμοί.
Συμβουλευθείτε το κέντρο δηλητηριάσεων ή τον κτηνίατρό σας και ενημερώστε τους για το τι προκάλεσε τη δηλητηρίαση, πριν σας προτείνουν την απαραίτητη θεραπεία.Μην προκαλέσετε εμετό χωρίς τη σύσταση του κτηνιάτρου. Ο κτηνίατρος θα πρέπει απαραίτητα να γνωρίζει τι κατάπιε ο σκύλος σας πριν την εφαρμογή της θεραπείας. Ορισμένα δηλητήρια με τον εμετό μπορεί να γίνουν πιο επικίνδυνα για τον σκύλο. Πάρτε μαζί σας και δείξτε στον κτηνίατρο, εφόσον είναι εφικτό, την ετικέτα ή ολόκληρη την συσκευασία (φιάλη ή κουτί) του προϊόντος που προκάλεσε την δηλητηρίαση.

2.22.1 Δηλητηριάσεις με ποντικοφάρμακο.
Η μόνη άμεση αντιμετώπιση είναι το εμετικό διάλυμα.Δυστυχώς σε τέτοια περίπτωση αργούν να φανούν τα συμπτώματα τα οποία είναι συνήθως αιμορραγίες από το στόμα, στιγματικές αιμορραγίες από το δέρμα, κυρίως του κεφαλιού, και τον πρωκτό. Μόλις αντιληφθείτε τέτοια συμπτώματα πρέπει να μεταφέρετε το ζώο σε κτηνίατρο. Το αντίδοτο είναι ενέσεις Βιταμίνης Κ.

2..22..2 Δηλητηριάσεις με σπασμένα γυαλιά.
Η πιο θανατηφόρα και σκληρή μέθοδος, χωρίς αντίδοτο. Όμως το ζώο πρέπει να μεταφερθεί σε κτηνίατρο το γρηγορότερο για να γίνει προσπάθεια διάσωσης.Κάνετε ένα διάλυμα νερού με ζάχαρη. Παίρνετε κομματάκια βαμβάκι, τα κάνετε μπαλίτσες,
τα βρέχεται λίγο στο διάλυμα και τα βάζετε στο στόμα του ζώου κλείνοντας του ταυτόχρονα το στόμα μέχρι να τα καταπιεί. Χρειάζεται υπομονή. Όσο περισσότερο βαμβάκι καταπιεί το ζώο τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχει να σωθεί.

2.22.3 Δηλητηριάσεις με Παρακουάτ (Paraquat) http://en.wikipedia.org/wiki/Paraquat
Έχουμε
επίσης και δηλητηριάσεις με Παρακουάτ που είναι συχνές τελευταία, παρόλο που
έχει απαγορευτεί εδώ και 30 χρόνια. (Κυκλοφορεί ελεύθερα σε χώρες του πρώην
  ανατολικού μπλοκ ως φυτοφάρμακο για πατάτα)

2.22.4 Δηλητηριάσεις με Carbofuran (Furandan) http://en.wikipedia.org/wiki/Carbofuran  (Περιστατικά στην Κύπρο) http://en.wikipedia.org/wiki/Carbofuran
Carbofuran (Furandan)Tο Furandan όπως και άλλα οργανοφωσφορικά φυτοφάρμακα, είναι άκρως τοξικά λόγω της υψηλής πυκνότητας. Έχει χαρακτηριστεί, ως ο νέος τύπος φόλας και ότι μοιάζει σαν χοντρό αλάτι. Η ουσία έχει απαγορευτεί στην Ε.Ε. Ο καθένας που κατέχει η ουσίααυτή μπορεί να διωχθεί.Τα συμπτώματα δηλητηρίασης με Carbofuran (Furandan) περιλαμβάνουν αδυναμία, ίλιγγο, ναυτία,εμετός, σιελόρροια και σύσπαση των μυών.Το πρώτο στάδιο δηλητηρίασης με Furandan, μπορεί να αντιμετωπιστεί με ατροπίνη. Σε περίπτωση επαφής με το δέρμα πλύνετε την περιοχή με σαπούνι και νερό (να φοράτε πάντα γάντια), δίνουμε ατροπίνη ενδομυϊκά και πηγαίνουμε στο πλησιέστερο κτηνίατρό μας, αμέσως. Σε περίπτωση που η ένωση έχει εισέλθει στα μάτια, θα πρέπει να τα πλύνουμε με ισοτονικό διάλυμα χλωριούχου νατρίου (προμηθεύεται από οποιοδήποτε φαρμακείο) ή με νερό.

Paraquat

Carbofuran (Furadan)

2.22.5 Δηλητηριάσεις με βρασμένο λίπος και δηλητήριο.
Η παρασκευή του γίνεται βράζοντας το λίπος για πολλές ώρες και το δηλητήριο εγχέεται με σύριγγα μέσα στη λιπώδη φούσκα, όποτε δεν χρειάζεται ένα ζώο να φάει τη φόλα, απλά εισέρχεται και από τη μύτη καθώς σπάει.Με αυτόν τον τρόπο από το 1924 και έπειτα,εξόντωσαν οι θηροφύλακες ένα τεράστιο κομμάτι της Ελληνικής άγριας πανίδας, αλεπούδες και λύκους, καθώς θεωρούνταν ως
επιβλαβείς. Από το1981-1984 και έπειτα έδιναν δε 300 δρχ/αλεπού και 1000δρχ/λύκο (υπήρχαν και υψηλότερες τιμές) σε όσους παρουσίαζαν πτώμα. Η εξόντωσή τους απαγορεύτηκε το1993 όταν έγινε νόμος απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορούσε
τη διάσωση όλης της άγριας χλωρίδας και πανίδας στην Ευρώπη.

3.0. Τι δηλητήρια χρησιμοποιούνται περισσότερο στην Ελλάδα.
Εντομοκτόνα, Βαρφαρίνη(ποντικοφάρμακο),παρακουάτ (Paraquat) και τριμμένα γυαλιά αναμεμειγμένα με γευστικότατο φαγητό κονσέρβα, λουκάνικα, ωμό κρέας. Τα τριμμένα γυαλιά συνήθως δίνονται μέσα σε κιμά. Τα δηλητήρια αυτά προκαλούν αφάνταστο πόνο στα ζώα. Για τα δύο πρώτα υπάρχουν αντίδοτα. Για τα τριμμένα γυαλιά και το παρακουάτ, όχι. Η στρυχνίνη δεν περιλαμβάνεται διότι δεν πωλείται στην Ελλάδα.

3.1 Πως θα καταλάβετε εάν ένα ζώο είναι δηλητηριασμένο - Τα συμπτώματα

Οργανοφωσφορικάδηλητήρια (εντομοκτόνα σε υγρό ή σκόνη):
έντονη σιελόρροια, έντονη δακρύρροια,μύσις (σμίκρυνση) της κόρης του οφθαλμού, μυϊκά τινάγματα, ασθματική αναπνοή,
τρέμουλο, σπασμοί, κώμα.
Θεραπεία: Πηγαίνετε το ζώο σε κτηνίατρο το γρηγορότερο. Εν τούτοις για να δώσετε την δυνατότητα στο ζώο να επιβιώσει θα πρέπει να μάθετε να δίνετε τις πρώτες βοήθειες.
α. Προκαλέστε εμετό: Δώστε αλάτι ή σόδα φαγητού από το στόμα διαλυμένο σε χλιαρό νερό (30 -60cc διαλύματος). Μετά τον εμετό, ταμπλέτες ενεργού άνθρακα καθυστερούν την απορρόφηση του δηλητηρίου, αλλά αυτή την στιγμή τις βρίσκουμε δύσκολα στην Ελλάδα.ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Εάν το ζώο δείχνει σημάδια νευρικότητας όπωςτρέμουλο, ζάλη, κατάρρευση, ΜΗΝ προσπαθήσετε να δώσετε εμετικό, μπορεί να προκληθεί πνευμονία από αναρρόφηση. Συνεχίστε με το επόμενο στάδιο.
β.Δώστε στο ζώο χάπια ενεργού άνθρακα που καθυστερούν την απορρόφηση τουδηλητηρίου.Παράδειγμα: Norrit.
γ. Κάνετε ένεση ατροπίνης (1 φιαλίδιο σε γάτα ή μικρόσωμο ζώο, 2 ή 3φιαλίδια σε μεγαλόσωμο ζώο). Η ενδοφλέβια χορήγηση έχει την γρηγορότερη απορρόφηση, η ενδομυϊκή απορροφάται πιο αργά και η υποδόρια ακόμα αργότερα.

Βαρφαρίνη (ποντικοφάρμακο)
Η Βαρφαρίνη είναι αντιπηκτικό που καταστρέφει τη βιταμίνη Κ και προκαλεί αιμορραγίες.Μερικές φορές δεν υπάρχουν συμπτώματα για μερικές μέρες. Κατόπιν εμφανίζονται στο σώμα ή τα ούλα κηλίδες κόκκινες, μοβ ή σκούρες μπλε, σημάδια εσωτερικής αιμορραγίας. Τα ούλα θα είναι πολύ αναιμικά. Το ζώο μπορεί να αιμορραγεί από την μύτη, το στόμα,το πέος, τον πρωκτό και εσωτερικά.
Θεραπεία:  Το αντίδοτο είναι το Κονάκιον (Βιταμίνη K1) για να βοηθηθεί η πήξη του αίματος σε ενέσιμο διάλυμα, δόσης 53- 20mg. ανάλογα το μέγεθος και βάρος του ζώου. Η ένεση γίνεται υποδόρια με τη μικρότερη δυνατή βελόνα,ώστε να ελαχιστοποιηθεί η
αιμορραγία. Η θεραπεία πρέπει να συνεχιστεί καθημερινά για μία εβδομάδα.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ:
Όταν ένα ζώο έχει δηλητηριαστεί από εντομοκτόνα ή τριμμένα γυαλιά είναι πολύ ευαίσθητο στο φως και τον θόρυβο, προστατέψετε το.Κάτι τέτοιο δεν ισχύει για την Βαρφαρίνη. Επειδή όμως συνήθως δεν γνωρίζουμε για τι δηλητήριο πρόκειται το καλύτερο είναι, κατά
την μεταφορά σε κτηνίατρο,να έχετε το ζώο, σκεπασμένο ήσυχο και άνετο.

4.0. Εάν το ζώο έχει πεθάνει, μπορείτε ακόμη να κάνετε κάτι γι αυτό.
Νόμος 1197 (1981): «όποιος σκοτώνει, κακοποιεί ή απειλεί ζώα που προστατεύονται από την ισχύουσα νομοθεσία ή τα εγκαταλείπει τιμωρείται σύμφωνα με το Άρθρο 8 του ποινικού κώδικα».
Νόμος 3617 (1992): «Κανείς δεν μπορεί να υποβάλλει οποιοδήποτε ζώο, σε αναίτιο πόνο, αγωνία ή στρες. Κανείς δεν επιτρέπεται να εγκαταλείπει το κατοικίδιο του»
Νόμος 3170 (2003): «Όστις φονεύει, βασανίζει, κακοποιεί ζώα, περί ών ο παρών νόμος ή εγκαταλείπει ταύτα έκθετα ή αδέσποτα τιμωρείται δια των εν άρθρω 8 του παρόντος ποινών.»
Η εφαρμογή αυτού του νόμου έχει ανατεθεί στο Υπουργείο Εσωτερικών (Δήμοι, Κοινότητες) και στο Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως (Αστυνομία). Μπορείτε λοιπόν να αναφέρετε το περιστατικό στον Δήμο και στην Αστυνομία της περιοχής. Δεν είστε υποχρεωμένοι να ξέρετε ποιος δηλητηρίασε τα ζώα. Κάντε μήνυση κατ' αγνώστων. Τοξικολογική εξέταση μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν αποδεικτικό στοιχείο. Να επιμένετε επίσης να καταγραφή το γεγονός στο βιβλίο συμβάντων.
Επίσης θα πρέπει να αναφέρετε το γεγονός στον κτηνίατρο και ζωοφιλικό σύλλογο της περιοχής και εάν μπορείτε, να έχετε φωτογραφίες του περιστατικού.Εάν ξέρετε ποιος δηλητηρίασε τα ζώα μπορείτε να κινηθείτε δικαστικά. Οι αποδείξεις
που χρειάζεστε είναι: 1) ένας μάρτυρας 2) όνομα και διεύθυνση του ατόμου που δηλητηρίασε τα ζώα. 3) Τοξικολογική εξέταση -αναφορά του αιτίου του θανάτου,από το Τοξικολογικό Εργαστήριο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εάν ζείτε εκτός Θεσσαλονίκης ρωτείστε την Αστυνομία για το κοντινότερο νόμιμο ΤοξικολογικόΕργαστήριο. Εάν έχουν χρησιμοποιηθεί τριμμένα γυαλιά, δείγμα από το στομάχι τουζώου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τοξικολογική εξέταση.

5.0. Πως να αποφύγετε τον δηλητηριασμό των ζώων.
- Στειρώστε τα αδέσποτα της γειτονιάς σας, ώστε να μην γεννηθούν νέα
θύματα.
- Μην αφήνετε κουταβάκια στον δρόμο, δεν θα επιβιώσουν, προσπαθήστε να βρείτε
σπίτια γι'αυτά.
- Στειρώστε το δικό σας ζώο για να αποτρέψετε την γέννηση ανεπιθύμητων σε σας
ζώων. Πολλά εγκαταλελειμμένα ζώα προέρχονται από σπίτια. Ποιος τα εγκαταλείπει;
όχι βέβαια η μητέρα τους!
- Προστατέψτε το δικό σας ζώο. Πολλά ζώα δηλητηριάστηκαν μέσα στο ίδιο τους το
σπίτι ή σε μια βόλτα.
- Μην εγκαταλείπετε το κατοικίδιο σας. Ο νόμος το απαγορεύει, δεν θα επιβιώσει
στον δρόμο, πιθανότατα θα πεθάνει δηλητηριασμένο.

6.0. Μπορείτε να κινηθείτε εναντίων κάποιου που είδατε να τοποθετεί
  δηλητήριο.
Βρείτε κάποιον μάρτυρα. Μαζέψτε το δηλητήριο και στείλτε το για τοξικολογική ανάλυση.Αναφέρετε το περιστατικό στην Αστυνομία μέσα σε 24 ώρες, εάν μπορείτε, δώστε τοόνομα και την διεύθυνση του ατόμου που είδατε. Αυτή η περίπτωση μπορεί να εκδικασθεί με Αυτόφωρη διαδικασία μέσα σε 48 ώρες (Αυτόφωρο).

7.0. Μπορείτε να κινηθείτε εναντίων οποιουδήποτε απειλεί να δηλητηριάσειζώα.
Αναφέρετε το γεγονός στην Αστυνομία.Θα βοηθούσε εάν είχατε μάρτυρα (όχι συγγενικό σας πρόσωπο). Δώστε το όνομα και την
διεύθυνση του ατόμου που απειλεί (εάν το ξέρετε) και ζητείστε από την Αστυνομία να επισκεφθεί το άτομο αυτό σαν προειδοποίηση. Εάν η απειλή εκτοξεύθηκε εναντίον αδέσποτου ζώου, πείτε στην Αστυνομία ότι είστε μέλος Ζωοφιλικού Σωματείου, ότι τα ζώα προστατεύονται, στειρώνονται και εμβολιάζονται και δεν αποτελούν απειλή για την γειτονιά. Να επιμείνετε να καταγραφεί το γεγονός. Αναφέρετε την απειλή και στον τοπικό Δήμο.

ΜΕΛΕΤΗ ΜΙΑΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ: Τον Σεπτέμβριο 2002 κάποιο ανώνυμο άτομο τοιχοκόλλησε στο Καβούρι το εξής κείμενο: «Προειδοποίηση. Προς τις Ζωόφιλες της περιοχής. Επειδή η κατάσταση έφθασε στο απροχώρητο και εν ονόματι του νόμου περί κοινής προστασίας,εάν δεν μαζέψετε τα αδέσποτά σας μέσα σε 3 μέρες, θα προβούμε σε ανάλογες ενέργειες!!! (φόλες κλπ). Οι κάτοικοι της
περιοχής.»
Για το θέμα αυτό έγιναν οι ακόλουθες ενέργειες. Αναφορά στην αστυνομία και τον ΔήμοΒουλιαγμένης. Επίσκεψη και ενημέρωση των τοπικών ξενοδοχείων για τον επικείμενοκίνδυνο. Η Αστυνομία είπε ότι θα παρακολουθεί με μόνιτορ την περιοχή.
Τοιχοκολλήθηκαν αγγελίες στην περιοχή οι οποίες προειδοποιούσαν τους κατοίκουςγια τον κίνδυνο και τους συμβούλευαν να προσέξουν πάρα πολύ τα παιδιά και τα ζώα τους. Εννέα σκυλιά είχαν πεθάνει μια εβδομάδα πριν και έτσι αυτή η απειλή ελήφθη πολύ σοβαρά από όλους. Έγινε αυτοψία σε ένα σκυλί και το δηλητήριοαναγνωρίσθηκε. Είναι υγρό εντομοκτόνο που στεγνώνοντας παίρνει κρυσταλλικήδιάφανη μορφή και μυρίζει υπόγλυκα. Ο θάνατος είναι αργός και τρομερά επίπονος.

8. Προετοιμασθείτε!
Έχετε μαζί σας κουτί πρώτων βοηθειών με εμφιαλωμένο νερό, αλάτι, ατροπίνες και σύριγγες . Βάλτε αυτά τα πράγματα σε μια πλαστική σακούλα στο αυτοκίνητό σας ή στην τσάντα σας. Ρωτείστε τον κτηνίατρό σας πώς να δώσετε τις πρώτες βοήθειες
και σε τι ποσότητες. Μπορεί να σώσει την ζωή του ζώου σας.

8.1 Θα πρέπει να έχετε μαζί σας στο αυτοκίνητο και στο σπίτι;

1. Γάζες και επιδέσμους για τυχόν αιμορραγίες
2. Οξυζενέ και betadine για άμεση απολύμανση ανοιχτού τραύματος/δαγκώματος από άλλο ζώο
3. Ψαλίδι
4. Φακό
5. Αιμοστατικό βαμβάκι
6. Γάντια (χειρουργικά)
7. Τσιμπιδάκι (για αφαίρεση αγκαθιού ή τσιμπουριού)
8. Αντιφλεγμονώδη χάπια για τυχόν τσιμπήματα (πχ Medrol)
9. Εμετική ένεση - αντιεμετική για διακοπή εμετού,για περίπτωση δηλητηρίασης (από φόλα) - Αφού συμβουλευτείτε τον κτηνίατρο για τον τρόπο και τη δοσολογία χορήγησης! Αν δεν έχετε τέτοια εμετικά δοκιμάστε αλάτι ή σόδα σε χλιαρό νερό. Ρίχνετε με σύριγγα όσο περισσότερο από το διάλυμα στο στόμα του ζώου μέχρι να κάνει εμετό.
10. Αποστειρωμένες σύριγγες 2,5 ml και 5 ml
11. Ενεργό Άνθρακα (Καρβουνάκι) Πωλείται στο φαρμακείο σε μορφή κάψουλας που την ανοίγετε και το περιεχόμενο το διαλύεται σε λίγο νερό. Με τη μεγάλη σύριγγα ρίχνετε το διάλυμα στο στόμα του ζώου. Για κάθε ζώο χρειάζονται 4-5 κάψουλες.
12. Ενέσιμο διάλυμα κορτιζόνης : Solu cortef 500 mg. Πωλείται στα φαρμακεία. Σπάτε τη γυάλινη αμπούλα με τη βοήθεια ενός χαρτιού ή πανιού για να μη κοπείτε.. Τραβάτε με τη σύριγγα τον υγρό διαλύτη από τη γυάλινη αμπούλα και το ρίχνεται μέσα στην αμπούλα με τη σκόνη. Το κουνάτε λίγο για να διαλυθεί. Το τραβάτε στη σύριγγα, αφαιρείτε τον αέρα και κάνετε ενδομυϊκή ένεση στο μπούτι του ζώου (πάνω φαρδύ μέρος ποδιού). Γρήγορες και αποφασιστικές κινήσεις αν θέλετε να σώσετε το ζώο. Μη διστάζετε. Το ζώο εκείνη τη στιγμή υποφέρει τόσο πολύ που δεν πρόκειται καν να αισθανθεί το τσίμπημα της βελόνας.
13. Ατροπίνη Πωλείται στα φαρμακεία σε αμπούλες πλαστικές ή γυάλινες. Είναι φτηνό.Προμηθευτείτε τουλάχιστον 10 αμπούλες. Συνιστάται να έχετε πάντα μαζί ατροπίνη μαζί σας όταν παίρνετε το κατοικίδιο ζώο σας για μια βόλτα. Η ατροπίνη δεν είναι απαραίτητο να βρίσκεται στο ψυγείο, αρκεί ν αποθηκεύεται σε δροσερό και ξηρό περιβάλλον. Στη περίπτωση δηλητηρίασης τραβάτε με τη σύριγγα το περιεχόμενο 2-3 αμπουλών ατροπίνης και κάνετε ενδομυϊκή ένεση, όπως με τη Κορτιζόνη. Αν οι σπασμοί δεν σταματήσουν,μετά μισή ώρα επαναλαμβάνετε με ένεση δύο ακόμη αμπουλών ατροπίνης. Μη χρησιμοποιείτε περισσότερες αμπούλες ατροπίνης γιατί μπορεί να κάνουν ζημιά στο ζώο.(Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΥΤΗ ΑΦΟΡΑ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ. ΤΟ ΖΩΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΣΠΑΣΜΟΥΣ ,ΣΑΛΙΑ, ΤΡΕΜΟΥΛΟ, ΑΣΘΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ, ΑΠΩΛΕΙΑ ΚΟΠΡΑΝΩΝ, ΚΩΜΑ.ΕΙΝΑΙ Ο ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗΣ. ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΑΜΕΣΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ. ΑΝ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΕΣΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΥΜΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ, ΦΡΟΝΤΙΣΤΕ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΑΜΕΣΩΣ ΕΝΑ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟ.)
14. Βιβλιάριο ζώου(Αν ο σκύλος σας έχει κάποια αλλεργία ή επιληψία ή κάποια συγκεκριμένη ασθένεια, έχετε πάντα ένα κουτί από τα φάρμακα που παίρνει μέσα στο φαρμακείο πρώτων βοηθειών).