Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ)

1. ΧΛΑΜΥΔΙΑ Τα χλαμύδια είναι ένα πολύ κοινό σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα και ένα από τα πιο σοβαρά. Μπορεί να μεταδοθεί ύπουλα στις γυναίκες και να προκαλέσει μια επώδυνη, μακράς διάρκειας κατάσταση που λέγεται φλεγμονώδης νόσος της πυέλου, καθώς και στειρότητα (αδυναμία να κάνεις παιδιά). Έγκυες γυναίκες είναι δυνατόν να μολύνουν τα παιδιά τους κατά τον τοκετό, στα μάτια ή τους πνεύμονες. Μπορείς να μολυνθείς με χλαμύδια από στοματικό, κολπικό ή πρωκτικό σεξ. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Μια γυναίκα ίσως να μη γνωρίζει ότι έχει μολυνθεί από χλαμύδια μέχρι να κάνει το ειδικό τεστ ή ν'αποφασίσει να κάνει παιδί και να έχει πρόβλημα στην προσπάθεια να μείνει έγκυος. Μπορεί δηλαδή να μην υπάρχουν καθόλου συμπτώματα. Εάν υπάρχουν συμπτώματα, αυτά εμφανίζονται συνήθως 1-3 εβδομάδες μετά τη σεξουαλική επαφή με μολυσμένο άτομο. Μερικές φορές τα συμπτώματα είναι τόσο ήπια που μπορεί κάποιος να μην τους δώσει σήμασια. Οι άνδρες συχνά δεν έχουν συμπτώματα και μεταδίδουν τη λοίμωξη χωρίς να ξέρουν ότι την έχουν. Είναι πολύ σημαντικό να θεραπεύονται τα χλαμύδια άμεσα. ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Καινούριο ή διαφορετικό έκκριμα από τον κόλπο "Τσούξιμο" κατά την ούρηση Πόνος στην κοιλιά χαμηλά, που μερικές φορές συνοδεύται από πυρετό και ρίγος Πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής Κολπική αιμορραγία εκτός της περιόδου Κολπική αιμορραγία μετά από σεξουαλική επαφή ΑΝΔΡΕΣ Υδαρείς ή γαλακτώδεις σταγόνες από το πέος Αίσθημα κνησμού στο εσωτερικό του πέους Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση Πόνος η πρήξιμο στους όρχεις Μια γρήγορη και αξιόπιστη εξέταση ούρων για χλαμύδια είναι διαθέσιμη στα περισσότερα κέντρα, για άνδρες και γυναίκες. Αν κάνετε σεξ χωρίς προφύλαξη, επισκεφθείτε το Κέντρο Πρόληψης και Υγείας των Εφήβων (ΚΕ.Π.Υ.Ε), ένα γιατρό ή δημόσιο νοσοκομείο και ζητείστε να εξεταστείτε. ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ ΤΑ ΧΛΑΜΥΔΙΑ Τα χλαμύδια συχνά θεραπεύονται με μία μόνο δόση αντιβιοτικού χορηγούμενη από το στόμα. Μπορεί ωστόσο να μολυνθείς ξανά από τον/την σύντροφο σου αν δεν θεραπευτεί κι αυτός/αυτή. Χρειάζεσαι συνταγή γιατρού για το σωστό αντιβιοτικό. Μη δανείζεσαι φάρμακα από τους φίλους σου και μην αγοράζεις φάρμακα από μόνος/η σου. Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Ο γιατρός ίσως ρωτήσει το όνομα του/της συντρόφου σου ή σου ζητήσει να τον/την ενημερώσεις εσύ για να ελεγχθεί το νόσημα. Σιγουρέψου ότι παίρνεις το φάρμακο σου μέχρι το τέλος της θεραπείας. Ρώτησε το γιατρό ή τη νοσοκόμα πόσο σύντομα μετά τη θεραπεία μπορείς να έχεις σεξουαλικη επαφή. Αν είσαι κορίτσι και δεν θεραπευτείς, είναι δυνατόν να συμβούν: Πόνος στην κοιλιά που δεν υποχωρεί Η λοίμωξη μπορεί να εξαπλωθεί σε όλα τα γεννητικά όργανα και να προκαλέσει φλεγμονώδη νόσο της πυέλου Να έχεις, αργότερα στη ζωή σου, πρόβλημα στην προσπάθεια να μείνεις έγκυος ή και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης Τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της λοίμωξης από χλαμύδια στους άνδρες δεν είναι απόλυτα ξεκαθαρισμένα. 2. ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ Ίσως να το έχεις ακούσει και ως βλεννόρροια. Η γονόρροια είναι ένα κοινό σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, το οποίο μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας - ειδικά στις γυναίκες. Η γονόρροια στις γυναίκες, αν δεν θεραπευτεί, οδηγεί σε μια επώδυνη, μακράς διαρκείας κατάσταση που καλείται φλεγμονώδης νόσος της πυέλου και σε στειρότητα (αδυναμία απόκτησης παιδιών). Μια έγκυος γυναίκα μεταδίδει τη γονόρροια στο μωρό της κατά τη διάρκεια της γέννας και προκαλεί σοβαρή μόλυνση στα μάτια ή ακόμα και τύφλωση. Μπορεί να πάθεις γονόρροια από στοματικό, κολπικό ή πρωκτικό σεξ. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Αν κολλήσεις γονόρροια κάνοντας σεξ με μολυσμένο σύντροφο, ίσως να μην έχεις συμπτώματα. Αν έχεις, αυτά θα εμφανιστούν 3-5 μέρες μετά τη σεξουαλική επαφή. Ακόμα κι αν δεν έχεις συμπτώματα, μπορεί να έχεις γονόρροια και να τη μεταδίδεις σε άλλους. ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Καινούριο ή διαφορετικό έκκριμα από τον κόλπο Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση Πόνος στην κοιλιά-χαμηλά Πυρετός και ρίγος Πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής Κολπική αιμοραγία εκτός περιόδου Κολπική αιμορραγία μετά από σεξουαλική επαφή Πιθανός πρωκτικός πόνος Πρωκτική έκκριση ΑΝΔΡΕΣ Παχύρευστο, κιτρινοπράσινο έκκριμα από το πέος Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση Πόνος ή πρήξιμο στους όρχεις Πιθανός πρωκτικός πόνος Πρωκτική έκκριση Η εξέταση για γονόρροια γίνεται με επίχρισμα από την περιοχή ή με μια νέα εξέταση ούρων που χρησιμοποιείται σε μερικά κέντρα. ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΑΙ Η ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ Η γονόρροια συχνά θεραπεύται με μια μόνο δόση αντιβιοτικού χορηγούμενη από το στόμα. Μπορεί ωστόσο να μολυνθείς ξανά από τον/την σύντροφο σου, αν εκείνος/εκείνη δεν θεραπευθεί. Επισκέψου το Κέντρο Πρόληψης και Υγείας των Εφήβων (ΚΕ.Π.Υ.Ε), έναν ειδικό γιατρό ή δημόσιο νοσοκομείο και αν έχεις γονόρροια ενημέρωσε τον/την σύντροφό σου. 3. ΤΡΙΧΟΜΟΝΑΔΩΣΗ Η τριχομονάδα είναι ένας μικροοργανισμός που μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή. Προκαλεί κολπίτιδα στις γυναίκες (φλεγμονώδης, επώδυνος και κνησμώδης κόλπος), μερικές φορές με ασυνήθιστο έκκριμα. Πολύ σπάνια η τριχομονάδωση οδηγεί σε μία σοβαρή λοίμωξη στις γυναίκες που καλείται φλεγμονώδης νόσος της πυέλου. Αν μία έγκυος γυναίκα έχει τριχομονάδωση, το μωρό της ίσως γεννηθεί πρόωρα ή με βάρος μικρότερο του κανονικού. Αν έχεις μολυνθεί, ακόμα κι αν δεν έχεις συμπτώματα, μπορεί να μεταδώσεις την τριχομονάδα στον/στη σύντροφό σου. ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Αφρώδης λευκόφαιη ή κιτρινοπράσινη κολπική έκκριση Κνησμός και ερεθισμός στην περιγεννητική περιοχή Κολπική δυσοσμία Πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής Επώδυνη ή συχνή ούρηση ΑΝΔΡΕΣ Συχνά οι άνδρες δεν έχουν συμπτώματα, αλλά ίσως εμφανίσουν: Ελαφρά έκκριση από ο πέος Αίσθημα καύσου στην ούρηση Ερεθισμός και ερυθρότητα στην "κεφαλή" του πέους Η τριχομονάδωση μπορεί να διαγνωστεί με δείγμα εκκρίματος ή επιχρίσματος από τη μολυσμένη περιοχή. Η τριχομονάδωση θεραπεύται με αντιβιοτικά. Τόσο εσύ, όσο και ο/η σύντροφος (ή οι σύντροφοι) σου χρειάζεστε θεραπεία, για να εμποδιστεί η επαναμόλυνση. Μπορείς να προστατεύσεις τον εαυτό σου χρησιμοποιώντας προφυλακτικό σε κάθε σεξουαλική επαφή. 4. ΨΕΙΡΕΣ ΤΟΥ ΕΦΗΒΑΙΟΥ ΚΑΙ ΨΩΡΑ Ίσως έχεις ακούσει για κάποιους που κολλάνε ψείρες από το σεξ. Πρόκειται για μικρά έντομα που μεταδίδονται από ένα μολυσμένο άτομο σε ένα άλλο. Μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα του σεξ, αλλά όχι πάντα. Είναι επίσης δυνατό να κολλήσεις ψείρες και ψώρα αν χρησιμοποιείς σεντόνια, πετσέτες ή ρούχα μολυσμένου ατόμου. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Τα συμπτώματα από την ψώρα και τις ψείρες εμφανίζονται όταν τα έντομα αυτά είτε σε τσιμπήσουν, είτε φωλιάσουν μέσα στο δέρμα σου για ν'αφήσουν τ'αυγά τους. Εάν πρόκειται για ψείρες μπορείς πράγματι να δεις τα μαργαριταρένια, λευκά αυγά τους επάνω στις τρίχες, κοντά στο δέρμα. ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΙΣ ΨΩΡΑ Κνησμός, κυρίως την νύχτα Εξάνθημα ανάμεσα στα δάχτυλα, τους καρπούς, κοιλιά, αστραγάλους, αγκώνες ή στην περιγεννητική περιοχή ΨΕΙΡΕΣ ΤΟΥ ΕΦΗΒΑΙΟΥ Ίσως κνησμός στην ηβική περιοχή Ίσως παρατηρηθούν ανοιχτά καφέ έντομα, μεγέθους κεφαλής καρφίτσας Ίσως παρατηρηθούν οβάλ λεευκωπά αυγά πάνω στις τρίχες ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ ΟΙ ΨΕΙΡΕΣ ΚΑΙ Η ΨΩΡΑ Οι ψείρες και η ψώρα θεραπεύονται εύκολα με ειδικές κρέμες, λοσιόν και σαμπουάν, τα οποία είναι διαθέσιμα στα φαρμακεία. Ζήτησε από τον φαρμακοποιό βοήθεια και ακολούθησε πιστά τις οδηγίες του. Αν δεν θεραπευτείς από τις ψείρες ή την ψώρα, μπορεί να επιμολυνθεί το δέρμα σου από άλλα μικρόβια και τότε θα χρειαστεί να επισκεφθείς γιατρό. Απέφυγε στενή σωματική επαφή αν έχεις ψείρες ή ψώρα. Κάνε την σωστή θεραπεία για να μην τις μεταδώσεις σε άλλους. Πλύνε τα ρούχα και τα σκεπάσματα του κρεβατιού με ζεστό νερό ή με στεγνό καθάρισμα και σιδέρωσε τα με καυτό σίδερο. Αέρισε ρούχα, υφάσματα ή κουβέρτες, ή αποθήκευσέ τα σε αεροστεγώς κλεισμένες πλαστικές σακούλες για δύο εβδομάδες για να καταστρέψεις τα έντομα και τ'αυγά τους. Αν έχεις ψώρα ή ψείρες του εφηβαίου, σιγουρέψου ότι το είπες στον/στη σύντροφό σου. Οποιοσδήποτε, με τον οποίο είχες στενή επαφή ή έχετε μοιραστεί ρούχα, σεντόνια ή πετσέτες, πρέπει να θεραπευτεί ακόμα κι αν δεν έχει κνησμό ή εξάνθημα. 5. ΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΡΠΗΤΑΣ Ο γεννητικός έρπητας είναι ένα ΣΜΝ που προκαλεί επώδυνα έλκη επάνω και γύρω από τα γεννητικά όργανα. Η ίδια οικογένεια ιών προκαλεί επίσης έρπητα γύρω από το στόμα - που παθαίνουμε όταν κρυολογούμε. Ο πιο κοινός τρόπος διασποράς του έρπητα γεννητικών οργάνων είναι από άμεση επαφή με ενεργά έλκη, συνήθως κατά τη διάρκεια του σεξ. Αν αγγίξεις τα ερπητικά έλκη, πλύνε καλά τα χέρια σου με σαπούνι και νερό για ν'αποφύγεις τη μετάδοση του ιού. Παρ'όλο που είναι σπάνιο, οι έγκυες γυναίκες μεταδίδουν τον ιό στο μωρό τους κατά τη διάρκεια του τοκετού ή και μετά τη γέννα. Η ερπητική λοίμωξη στα βρέφη μπορεί ν'αποβεί επικίνδυνη για τη ζωή τους. Ο έρπητας δεν μεταδίδεται από τουαλέτες, μπανιέρες, πισίνες ή ντουσιέρες. Είναι πιθανό να μεταδώσεις τον ιό στους σεξουαλικούς σου συντρόφους, ακόμα κι αν δεν έχεις έλκη. Επομένως ασφαλέστερο σεξ χρησιμοποιώντας προφυλακτικό είναι πάντοτε σημαντικό. Θυμήσου όμως, ότι οι περιοχές του δέρματος που δεν καλύπτονται από το προφυλακτικό δεν προστατεύονται. Μπορεί να πάθεις γεννητικό έρπητα με το στοματικό σεξ, ακόμα και από τα έλκη που εμφανίζονται στο στόμα μετά από κρυολόγημα. Για να εμποδίσεις τη μετάδοση του ιού κατά τη διάρκεια στοματικού σεξ χρησιμοποίησε: Προφυλακτικό στο πέος Προφυλακτικό κομμένο κατά μήκος ή ειδικό ελαστικό πάνω από την γυναικεία γεννητική περιοχή. Μετά την επούλωση των αρχικών ελκών, νέα ερπητικά έλκη ίσως εμφανιστουν ξανά - από καιρό σε καιρό. Δεν υπάρχει θεραπεία για τον έρπητα των γεννητικών οργάνων, αλλά τα χορηγούμενα φάρμακα είναι αποτελεσματικά γιατί μειώνουν τις υποτροπές και κάνουν τα έλκη λιγότερο επώδυνα. Αν κολλήσεις έρπητα μία φορά, θα τον έχεις για όλη σου τη ζωή. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Κνησμός στην περιγεννητική περιοχή μπορεί να εμφανιστεί μέσα σε μια εβδομάδα από τη σεξουαλική επαφή με μολυσμένο άτομο. Ομάδες μικρών φυσαλίδων είναι πιθανό να παρουσιαστούν. Αυτές οι φυσαλίδες θα σπάσουν και θα αφήσουν επώδυνα έλκη, τα οποία θα διαρκέσουν από 2 εώς 3 εβδομαδες. Πυρετός και πονοκέφαλος μπορεί να συνοδεύουν την πρώτη προσβολή. ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Έλκη μέσα ή κοντά στον κόλπο, στα γεννητικά όργανα, κοντά στον πρωκτό ή στους μηρούς και γλουτούς. Ευαίσθητοι λεμφαδένες στην βουβωνική χώρα. ΑΝΔΡΕΣ Έλκη στο πέος, στους όρχεις, κοντά στον πρωκτό, στους γλουτούς και μηρούς. Ευαίσθητοι λεμφαδένες στην βουβωνική χώρα. Άνδρες και γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν έλκη στο στόμα ή στην περιγεννητική περιοχή μετά από στοματικό sex με μολυσμένο άτομο. ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ Ο ΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΡΠΗΣ Αν νομίζεις ότι έχεις γεννητικό έρπητα, επισκέψου ένα γιατρό όσο το δυνατό συντομότερο. Ο γιατρός θα σου δώσει φάρμακα που απαλύνουν τον πόνο και ελέγχουν τις επόμενες προσβολές. Κράτησε την μολυσμένη περιοχή καθαρή και στεγνή. Πλύνε την πετσέτα σου πριν τη χρησιμοποιήσεις ξανά. Mετά το μπάνιο, για την περιοχή με τα έλκη, αντί για πετσέτα χρησιμοποίησε πιστολάκι για τα μαλλιά ή στέγνωσε απαλά αποφεύγοντας να τρίβεις με πετσέτα την περιοχή. Προσπάθησε να φοράς χαλαρά ρούχα φτιαγμένα από φυσικά υλικά, όπως το βαμβάκι. Αν η ούρηση είναι επώδυνη, ζεστό νερό στην περιοχή θα σε βοηθήσει ή κατά τη διάρκεια ζεστού μπάνιου ούρησε μέσα στη μπανιέρα λίγο πριν βγεις. 6. HPV (ΙΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΘΗΛΩΜΑΤΩΝ) Ο HPV θεωρείται ένα από τα πιο κοινά σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Ο HPV είναι ένας ιός που μεταδίδεται με το sex ή με στενή, δέρμα με δέρμα,επαφή της γεννητικής πειοχής με κάποιον που έχει μολυνθεί. Υπάρχουν διάφοροι τύποι HPV που προκαλούν διαφορετικά προβλήματα ο καθένας. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να έχουν μολυνθεί και να μην το ξέρουν. Κάποια είδη HPV προκαλούν κονδυλώματα. Κάποιοι άλλοι τύποι οδηγούν σε καρκίνο. ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ Τα κονδυλώματα είναι ογκίδια,που προκαλούνται από τον HPV, επάνω ή γύρω από τα γεννητικά όργανα ή την περιπτωκτική περιοχή,στους άνδρες και στις γυναίκες. Τα κονδυλώματα είναι διαφόρων μεγεθών. Μπορεί να μοιάζουν με μικρό κουνουπίδι ή να είναι επίπεδα και δύσκολα να τα δεις. Μεγαλώνουν σε υγρές περιοχές όπως το πέος, ο κόλπος, ο τράχηλος της μήτρας, ο πρωκτός, το όσχεο και οι μηροί. Πολύ σπάνια τα κονδυλώματα εμφανίζονται στα χείλη ή στο στόμα μετά από στοματικό sex με μολυσμένο άτομο. Τα κονδυλώματα είναι συνήθως ανώδυνα, αλλά περιστασιακά εμφανίζουν κνησμό, έκκριμα ή αιμορραγία - ειδικά όταν ερεθιστούν. Σε μία γυναίκα που είναι έγκυος δεν είναι σίγουρο τι αποτέλεσμα θα έχουν τα κονδυλώματα στο μωρό της. Το έμβρυο ίσως κινδυνεύει από λοίμωξη του λάρυγγα, αλλά οι ειδικοί δεν πιστεύουν ότι τα κονδυλώματα εμφανίζονται συχνά στο βρέφος. Αν νομίζεις ότι έχεις κονδυλώματα πρέπει να επισκεφθείς γιατρό. Αν όντως έχεις κονδυλώματα καμιά θεραπεία δεν εγγυάται ότι θα απαλλαγείς από τον HPV. Όμως η θεραπεία των κονδυλωμάτων μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης σε άλλους. Ο γιατρός μπορεί να εφαρμόσει τοπική θεραπεία απ'ευθείας επάνω στα κονδυλώματα ή να σου δώσει φάρμακα για να χρησιμοποιείς μόνος/μόνη σου. Ακόμα κι αν θεραπευτούν, τα κονδυλώματα συχνά υποτροπιάζουν. Με την πάροδο του χρόνου όμως, πολλοί άνθρωποι καταφέρνουν να απαλλαγούν από τον ΗΡV και να μην παρουσιάσουν ξανά κονδυλώματα. Οι τύποι του HPV που προκαλούν κονδυλώματα δεν προκαλούν καρκίνο. Επειδή όμως, μπορεί να έχεις περισσότερους από έναν τύπους HPV είναι δυνατό να κινδυνεύσεις και από κονδυλώματα και από καρκίνο. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΩΝ ΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ (ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ,ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ Ή ΤΟΥ ΠΡΩΚΤΟΥ) Μερικοί τύποι HPV προκαλούν καρκίνο - τον πιο κοινό στις γυναίκες : τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ο τράχηλος είναι βαθειά μέσα στον κόλπο. Αποτελεί την είσοδο της μήτρας. Ο τράχηλος είναι το πιο συνηθισμένο σημείο προσβολής από HPV στις γυναίκες. Όταν ο τράχηλος μολυνθεί από HPV, παρατηρούνται αλλαγές στα κύτταρά του. Αυτές οι αλλαγές οδηγούν σε καρκίνο αν δεν βρεθούν και δεν θεραπευτούν. Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι του τραχήλου προκαλούνται από τον HPV. Η δοκιμασία Παπανικολάου ή ΡΑΡ τεστ είναι ο μόνος σίγουρος τρόπος για να ελεγχθούν αν υπάρχουν αλλαγές στα τραχηλικά κύτταρα. Αν υπάρχουν στον τράχηλο σου προκαρκινικές ή καρκινικές αλλαγές, ίσως να μην έχεις συμπτώματα. Γι'αυτό είναι σημαντικό να κάνεις τακτικά τεστ ΡΑΡ. Μερικοί τύποι HPV μπορούν να προκαλέσουν και άλλους τύπους καρκίνου στην γεννητική περιοχή σε άνδρες και γυναίκες, όπως ο πρωκτός, το πέος, το αιδοίο. Χρησιμοποιώντας προφυλακτικό σε κάθε σεξουαλική επαφή, μειώνεις τον κίνδυνο να κολλήσεις HPV. Αλλά ο ιός μπορεί να μεταδωθεί μέσω του δέρματος που δεν καλύπτεται από το προφυλακτικό. Όποιος κάνει sex κινδυνεύει να έχει HPV, ακόμη κι αν δεν υπάρχουν συμπτώματα. Αν ανησυχείς ότι ίσως έχεις μολυνθεί, πρέπει να επισκεφθείς τον γιατρό σου. Αν είσαι γυναίκα, είναι σημαντικό να επισκέπτεσαι συχνά τον γιατρό για ΡΑΡ τεστ. ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕΣ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΙΣ: "Έκανα ΡΑΡ τεστ και εξετάσεις αίματος. Δεν καλύπτουν τα πάντα;" ΞΕΡΕΙΣ ΟΜΩΣ ΟΤΙ: Υπάρχουν ειδικά τεστ για κάθε είδος σεξουαλικά μεταδιδομένου νοσήματος. Κάποια χρειάζονται εξετάσεις ούρων, κάποια εξετάσεις αίματος και κάποια χρειάζονται επίχρισμα από το γυναικείο κόλπο ή το ανδρικό πέος. Αν έχεις σεξουαλικές σχέσεις, ζήτησε από τον γιατρό σου πλήρη έλεγχο για ΣΜΝ. 7. ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Β Η ηπατίτιδα Β είναι μία λοίμωξη του ήπατος προκαλείται από έναν ιό. Μεταδίδεται πιο εύκολα από το AIDS. Μερικές φορές η λοίμωξη αυτοθεραπεύεται ή άλλες φορές παραμένει ο ιός για πάντα σε ανθρώπους, που χωρίς να το ξέρουν, τον μεταδίδουν σε άλλους. Πολλοί έχουν ηπατίτιδα Β χωρίς να το ξέρουν, κάτι που μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στη μετέπειτα ζωή τους, συμπεριλαμβανομένων της μόνιμης ηπατικής βλάβης και του καρκίνου του ήπατος. Τα καλά νέα είναι ότι η ηπατίτιδα Β προλαμβάνεται με εμβόλιο. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Οι περισσότεροι άνθρωποι που μολύνονται από τον ιό της ηπατίτιδας Β δεν έχουν συμπτώματα. Τα συμπτώματα εμφανίζονται 2 - 6 μήνες μετά την επαφή. Σ'αυτά συμπεριλαμβάνονται: Ανορεξία, ναυτία, έμετος Πονοκέφαλοι Κόπωση Γενικό αίσθημα κακουχίας Ίκτερος (κίτρινο χρώμα στα μάτια και στο δέρμα) ΠΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ Η ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Β Ο ιός της ηπατίτιδας Β διασπείρεται από μολυσμένες σωματικές εκκρίσεις όπως το αίμα,το σπέρμα και το κολπικό υγρό. Το νεογνό πρέπει να εμβολιαστεί αμέσως μόλις γεννηθεί για να προστατευτεί από τη μόλυνση, αν η μητέρα είναι φορέας του ιού της ηπατίτιδας Β. Για να μειώσεις τις πιθανότητες να πάθεις ηπατίτιδα Β σιγουρέψου ότι: Κάνεις ασφαλές sex Δεν μοιράζεσαι βελόνες και σύριγγες Δεν μοιράζεσαι εργαλεία που χρησιμοποιούνται για body-piercing, τατουάζ ή αποτρίχωση Δεν μοιράζεσαι οδοντόβουρτσες ή ξυράφια Έχεις κάνει το εμβόλιο Μπορείς να μάθεις αν έχεις ηπατίτιδα Β με μία εξέταση αίματος. Αν έχεις μολυνθεί, απέφυγε να κάνεις σεξ μέχρι να σου επιτρέψει ο γιατρός σου. Ο/Η σύντροφος σου μπορεί να προφυλαχτεί κάνοντας το εμβόλιο της ηπατίτιδας Β. Θυμήσου ότι η ηπατίτιδα Β δεν είναι πάντα σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα. Μπορεί να κολλήσεις και με άλλους τρόπους. 8. ΣΥΦΙΛΗ Η σύφιλη είναι μία σοβαρή ασθένεια που μπορεί να επηρεάσει όλο σου το σώμα. Αν δεν θεραπευτεί, είναι δυνατό να προκαλέσει (μετά από χρόνια), προβλήματα στην καρδιά και στον εγκέφαλο. Μπορεί έχεις το νόσημα χωρίς να το γνωρίζεις και να το μεταδίδεις σε άλλους. Η σύφιλη μεταδίδεται με στοματικό, κολπικό και πρωκτικό σεξ. Έγκυες γυναίκες με σύφιλη μπορεί να τη μεταδώσουν στο αγέννητο παιδί τους, προκαλώντας του διάφορες γεννητικές ανωμαλίες ή ακόμα και θάνατο. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Τα έλκη συχνά περνούν απαρατήρητα και ίσως εξαφανιστούν από μόνα τους αν δεν θεραπευτούν, αλλά η λοίμωξη εξακολουθεί να παραμένει ενεργός. Συμπτώματα ίσως εμφανιστούν από ημέρες έως μήνες μετά την μόλυνση. Ανώδυνο έλκος γύρω ή μέσα στον κόλπο, στο πέος, στο στόμα ή κοντά στον πρωκτό Συμπτώματα παρόμοια γρίπης Εξάνθημα στις παλάμες, στα πέλματα ή σε ολόκληρο το σώμα Μια απλή εξέταση αίματος μπορεί να δείξει αν έχεις εκτεθεί στη σύφιλη. Η σύφιλη θεραπεύται με αντιβιοτικά. Αν έχεις σύφιλη, θα πρέπει να το πεις στον/στην σύντροφο σου, ώστε να επισκεφθεί τον γιατρό και πιθανόν να λάβει θεραπεία. Επαναμόλυνση από έναν μη θεραπεύμενο σύντροφο μπορεί να συμβεί. 9. HIV/AIDS Ο HIV (ιός της ανοσοανεπάρκειας του ανθρώπου) είναι ο ιός που προκαλεί το AIDS (σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας). Ο ιός επιτίθεται στο ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο είναι η άμυνα μας εναντίον των λοιμώξεων. Το AIDS είναι το τελευταίο στάδιο της λοίμωξης από HIV και είναι απειλητικό για τη ζωή. Οι άνθρωποι που ζουν με τον ιό μπορεί να μολυνθούν από ασυνήθιστους τύπους πνευμονίας ή ν'αναπτύξουν καρκίνο του δέρματος ή άλλους τύπους καρκίνου. ΠΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ HIV/AIDS Ο ιός εξαπλώνεται μέσω των σωματικών υγρών όπως το αίμα, το σπέρμα, τα κολπικά υγρά και το μητρικό γάλα. Ο ιός HIV είναι επίσης δυνατό να βρεθεί στο σάλιο, στον ιδρώτα και στα δάκρυα αλλά σε πολύ χαμηλά ποσοστά. Αυτά τα σωματικά υγρά δεν είναι γνωστό αν διασπείρουν την λοίμωξη. Για να μολυνθείς με HIV, ο ιός θα πρέπει να βρει τρόπο να εισέλθει στο σώμα σου, κάτι που μπορεί να γίνει κατά τη διάρκεια του σεξ (στοματικό, κολπικό, πρωκτικό) χωρίς προφύλαξη ή όταν μοιράζεσαι βελόνες ή άλλου είδους ενέσιμο υλικό. Μπορεί επίσης να μεταδωθεί από τον ένα σύντροφο στον άλλο με τα ερωτικά βοηθήματα (sex toys). Ο HIV μεταφέρεται από μία HIV θετική μητέρα στο μωρό της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού ή αργότερα-κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Γι'αυτό είναι τόσο σημαντικό για κάθε γυναίκα που είναι έγκυος να εξετάζεται για AIDS. Ρώτησε τον γιατρό σου για την εξέταση για AIDS. Προσωπικά αντικείμενα όπως οδοντόβουρτσες και ξυράφια ίσως να έχουν μικρές ποσότητες αίματος από ματωμένα ούλα και κοψίματα από το ξύρισμα. Έτσι, ακόμα κι αν ο κίνδυνος μόλυνσης είναι πολύ μικρός, είναι επικίνδυνο να μοιράζεσαι προσωπικά αντικείμενα όπως οδοντόβουρτσες και ξυράφια με κάποιον που είναι μολυσμένος. Mερικοί άνθρωποι ανησυχούν ότι μπορεί να κολλήσουν AIDS αν γίνουν δωρητές αίματος, αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Μία καινούρια, αποστειρωμένη σύριγγα χρησιμοποιείται κάθε φορά που κάποιος δωρίζει αίμα. Το αίμα πάντοτε ελέγχεται για HIV και έτσι οι πιθανότητες μετάδοσης από μετάγγιση αίματος είναι πολύ μικρές. Αν έχεις κάποιο άλλο ΣΜΝ αυξάνονται οι πιθανότητες να: Κολλήσεις HIV από HIV θετικό σύντροφο Μεταδώσεις τον HIV στον/στην σύντροφο σου, αν είσαι εσύ HIV θετικός ΠΩΣ ΘΑ ΜΑΘΕΙΣ ΑΝ ΕΧΕΙΣ HIV Μια απλή εξέταση αίματος μπορεί να δείξει αν έχεις HIV. Πρόκειται για ένα τεστ ανίχνευσης αντισωμάτων έναντι του HIV. Θετικό αποτέλεσμα σημαίνει ότι έχεις HIV. Αρνητικό αποτέλεσμα σημαίνει ότι δεν βρέθηκαν αντισώματα του HIV στο αίμα σου τη στιγμή της εξέτασης. Τα περισσότερα θετικά τεστ θα εμφανιστούν τρεις μήνες μετά τη μόλυνση με τον HIV. ΜΕΙΩΣΕ ΤΙΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ ΝΑ ΚΟΛΛΗΣΕΙΣ HIV Συζήτησε για τον HIV και τα άλλα ΣΜΝ με τον/την σύντροφό(ους) σου. Προτίμησε με το/την σύντροφό σου χάδια, αγκαλιές και φιλιά αντί για σεξ. Κάντε εξετάσεις για HIV εσύ και ο νέος/α σου σύντροφος πριν κάνετε σεξ. Κάνε σεξ με ένα σύντροφο που συμφωνεί να προστατέψει και τους δυό σας. Θυμίσου να μη μοιράζεσαι αντικείμενα που θα έχουν ως αποτέλεσμα την ανταλλαγή αίματος, σπέρματος ή κολπικών υγρών. Τέτοια αντικείμενα είναι ενέσεις, εργαλεία για piercing και τατουάζ, ερωτικά βοηθήματα (sex toys), οδοντόβουρτσες και ξυράφια. ΑΝ ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ ΟΤΙ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙΣ... Αν πιστεύεις ότι έχεις HIV επισκέψου τον γιατρό σου ή το Κέντρο Πρόληψης και Υγείας των Εφήβων (ΚΕΠΥΕ) για να εξεταστείς. Ζήτησε να γίνει ανώνυμα η εξέταση. Αν έχεις γίνει HIV θετικός, τότε οι ερωτικοί σου σύντροφοι ή όποιοι άλλοι έχουν μοιραστεί μαζί σου βελόνες ή άλλο ενέσιμο υλικό θα πρέπει να μάθουν ότι ίσως έχουν έρθει σε επαφή με τον ιό. Αυτοί θα αποφασίσουν αν επιθυμούν να ελεγχθούν για HIV. Ίσως θελήσεις να τους το πεις μόνος σου, αλλά αν δεν αισθάνεσαι άνετα, μίλησε στο γιατρό σου - μπορεί να βοηθήσει. Προστάτεψε τους ερωτικούς σου συντρόφους από τον HIV. ΤΟ HIV/AIDS ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ; Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει θεραπεία. Αν μολυνθείς, θα έχεις HIV για όλη σου ζωή. Διάφορες θεραπείες έχουν χρησιμοποιηθεί, που ίσως επιβραδύνουν την εξέλιξη του HIV, αλλά δεν υπάρχει θεραπεία. ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕΣ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΙΣ: "Ο HIV επηρεάζει μόνο τους ομοφυλόφιλους άνδρες. Αν κάνω sex μόνο με κορίτσια θα είμαι εντάξει." ΞΕΡΕΙΣ ΟΜΩΣ ΟΤΙ: Αυτό δεν είναι αλήθεια. Ο HIV μεταδίδεται με άμεση σεξουαλική επαφή από όποιον έχει HIV. Στην πραγματικότητα, ο αριθμός των περιπτώσεων ετεροφυλικής μετάδοσης (σεξ ανάμεσα σε άνδρα και γυναίκα) αυξάνεται και είναι ο επικρατέστερος τρόπος μετάδοσης του HIV στο κόσμο.