Τα 10 πιο σύγχρονα οπλικά συστήματα

Βόμβες που θα καθαρίζουν το πεδίο της μάχης μέσα σε λίγα λεπτά, λέιζερ που καταστρέφουν βαλλιστικούς πυραύλους από εκατοντάδες χιλιόμετρα, τυφέκια που βάλλον υπό γωνία και στρατιώτες ρομπότ... Μερικά μόνο από τα πιο σύγχρονα όπλα στον κόσμο.

Ο σύχρονος στρατιώτης είναι ένας: Η τεχνολογία. Με αναρίθμητες συρράξεις σε όλη την υφήλιο, τις δυνάμεις των ΗΠΑ να έχουν "κολλήσει" στο Ιράκ και το διαφαινόμενο κέρδος ως κίνητρο δεν είναι λίγες οι εταιρείες που εξαντλούν τα όρια του σχεδιασμού και της επιστήμης για να κατασκευάσουν οπλικά συστήματα πέρα από κάθε φαντασία:

10. KRISS Super V XSMG

Kriss σημαίνει "σπαθί που κόβει τους εχθρούς" στη γλώσσα της Ινδονησίας. Το 45άρι KRISS XSMG είναι ένα υποπολυβόλο που αποδεικνύει τα χαρίσματα του στην αυτόματη βολή. Ενώ τα περισσότερα τυφέκια κατευθύνουν το “κλώτσημα” προς τον ώμο του σκοπευτή με συνέπεια να σηκώνεται η κάνη, το Kriss κατευθύνει το κλώτσημα προς τα κάτω. Έτσι, προς το παρόν, είναι το μοναδικό τυφέκιο που δαμάζει το διαμέτρημα των 0.45 ιντσών. Αυτό δίνει εντυπωσιακά πλεονεκτήματα στο πεδίό της μάχης αφού δε απαιτεί από τον σκοπευτή να ξαναβρεί το σημάδι μετά την αυτόματη βολή.

Το Kriss είναι στο τελευταίο στάδιο δοκιμών και χρησιμοποιείται από τους μισθοφόρους της αμφιλεγόμενης εταιρείας Blackwater.



9. CheyTac Intervention M-200

Όποιος έχει δει την ταινία "Shooter" ίσως θυμάται το Mark Wahlberg στο ρόλο του ελεύθερου σκοπευτή. Το τυφέκιο του ήταν το Cheytac Intervention M-200 που έχει βεληνεκές πλέον των 2200 μέτρων. Το μυστικό πίσω από την ακρίβεια του στις μεγάλες αποστάσεις είναι το σύστημα LRRS (ουσιαστικά ένα PDA με λογισμικό βαλλιστικής) που υπολογίζει όλες τις παραμέτρους όπως ταχύτητα ανέμου, αντίσταση, ακόμα και την περιστροφή της γης. Παράλληλα διαθέτει τη διόπτα νυκτερινής σκόπευσης Nightforce NXS 5 5-22X, τους αισθητήρες Kestrel 4000 και το αποστασιόμετρο λέιζερ Vector IV.

Τα υπολογιστικά συστήματα του CheyTac Intervention M-200 ουσιαστικά απλουστεύουν τη δουλειά του ελεύθερου σκοπευτή κάνοντας κάθε βολή εύστοχη. Το CheyTac Intervention M-200 χρησιμοποιείται ως στάντας τυφέκιο ελεύθερου σκοπευτή από τις ειδικές δυνάμεις της Τουρκίας.



8. Active Denial System

Το Active Denial System είναι ένα σύστημα αποκατάστασης της τάξης και διάλυσης όχλων. Χρησιμοποιώντας ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στα 95 GHz, ζεσταίνει τα μόρια νερού στην επιφάνεια του δέρματος και δημιουργεί μια αίσθηση καψίματος σε όποιον βρίσκεται σε ακτίνα 450 μέτρων. Χωρίς να σκοτώνει ή να προκαλεί εγκαύματα (διαπερνά μόνο μισό περίπου χιλιοστό της επιδερμίδας) προκαλεί πόνο ικανό να διαλύσει κάθε όχλο.

Αν και υπάρχουν σχέδια γαι τη χρησιμοποίηση του στο Ιρακ μέχρι το τέλος του 2008, εγείρονται ερωτηματικά σχετικά με την ασφάλεια του και τη χρήση του ως εργαλείο βασανιστηρίων.



7. CBU-97

H CBU-97 είναι η πιο έξυπνη βόμβα 1000 κιλών της αμερικανικής αεροπορίας και μπορεί να καθαρίσει μια περιοχή ακτίνας 500 μέτρων από τεθωρακισμένα, οχήματα και οχυρώσεις. Η λειτουργία μοιάζει με το αντίστροφο της εκτόξευσης ενός διαστημικού οχήματος. Το εξωτερικό βλήμα πέφτει απελευθερώνντας 10 υπομονάδες BLU. Αυτές με τη σειρά τους κατευθύνονται ανεξάρτητα με τη βοήθεια ενός αλεξιπτώτου και πυραυλικής προώθησης. Στη συνέχεια απελευθερωνούν τέσσερις δίσκους που κλειδώνουν τους στόχους με λέιζερ και τους καταστρέφουν.

Η CBU-97 χρησιμοποιείται από την πρώτη μέρα του πολέμου του Ιράκ.



6. CornerShot

Όπως υποδηλώνει και το όνομα του, το τυφέκιο CornerShot επιτρέπει βολές υπο γωνία στρίβωντας την κάνη αριστερά - δεξιά μέχρι και 60 μοίρες. Έτσι ο σκοπευτής μπορεί να βρίσκεται σε κάλυψη και να εκτελεί πυρά χωρίς να εκτίθεται. Η στόχευση υποβοηθείται από ένα φλας και μια ψηφιακή κάμερα που μεταδίδει την εικόνα του χώρου σε μια οθόνη που βρίσκεται μπροστά στον σκοπευτή.

Το CornerShot χρησιμοποιείται από αντιτρομοκρατικές μονάδες στις ΗΠΑ και το Ισραήλ, ενώ πρόσφατα αξιολογήθηκε και από το Βρετανικό Υπουργείο Άμυνας.



5. Metal Storm

Η ευφυία των συστημάτων Metal Storm βασίζεται στο συνδυασμό κάνης-γεμιστήρα και την απουσία του παραδοσιακού μηχανισμού της σκανδάλης. Αντ΄αυτού τα πυρομαχικά πυροδοτούνται με έναν ηλεκτρονικό παλμό και εκτοξεύονται με ρυθμό 16000 το δευτερόλεπτο από πολλαπλές κάνες. Η απουσία σκανδάλης επίσης επιτρέπει τον τηλεχειρισμό αυτών των συστημάτων και το κάνει ιδανικό για ενέδρες και οχύρωση ολόκληρων τομέων.

Τα Metal Storm είναι ακόμη στα στάδια δοκιμών, ενώ παράλληλα η κατασκευάστρια εταιρεία συνεργάζεται με την iRobot για τη δημιουργία του πρώτου ρομποτικού στρατιώτη.





4. Boeing YAL-1 ABL

Το αερομεταφερόμενο λέιζερ Boeing YAL-1 έχει σχεδιαστεί για την αναχαίτηση τακτικών βαλιστικών πυράυλων. Με τη χρήση ένος χημικού λέιζερ οξυγόνου-ιωδίου που εγκαθίσταται στο ρύγχος και την άτρακτο ενός Boeing 747, το ABL κλειδώνει το στόχο και τον θερμαίνει μέχρι να να εκραγεί.

Τέσσερις αισθητήρες ανιχνεύουν την θερμική υπογραφή και το ίχνος αερίων του πυραύλου. Στη συνέχεια τα λέιζερ του ρύγχους και της ατράκτου ανιχνεύουν την τροχιά και την ταχύτητα του πυραύλου τροφοδοτώντας τα στοιχεία σε ένα υπολογιστικό σύστημα. Μετά την επεξεργασία των δεδομένων το λέιζερ το ρύγχους πυροδοτείται και μέσα σε 8 ως 12 δευτερόλεπτα καταστρέφει τον πύραυλο. Η ακτίνα δράσης του είναι της τάξης των εκατοντάδων χιλιομέτρων και θεωρητικά δεν μπορεί να καταρριφθεί από κανένα οπλικό σύστημα.

Το προγραμματισμένο ντεμπούτο του YAL-1 ήταν για το 2008, αλλά ο εξωπραγματικός του προυπολογισμός (6,3 δις δολάρια) έχει παγώσει το πρόγραμμα.



3. Dragon Skin Body Armor

Το Dragon Skin Body Armor έχει αντικαταστήσει τα παραδοσιακά αλεξίσφαιρα γιλέκα με την κεραμική ασπίδα. Το Dragon Skin Body Armor βασίζεται σε αλληλοεπικαλυπτόμενα δισκία κεραμικού καρβιδίου τα οποία διαμοιράζουν την ενέργεια του βλήματος σε μεγαλύτερη επιφάνεια όπως οι φολίδες στα ερπετά. Σύμφωνα με τους κατασκευαστές μπορεί να αντέξει ακόμα και την έκρηξη χειροβομβίδας από απόσταση επαφής.

Αν και χρησιμοποιείται από πολλές ομάδες SWAT στις ΗΠΑ δεν έχει χρησιμοποιηθεί στο Ιρακ γιατί οι ένοπλες δυνάμεις ισχυρίζονται ότι δεν πληροί τα κριτήρια του στρατού.



2. SWORDS

Το SWORDS είναι ο πρώτος στρατιώτης που δε χρειάζεται να φάει, να κοιμηθεί και μπορεί να χειριστεί από πολυβόλο μέχρι και αντιαρματικό όπλο την ίδια στιγμή. Με μια σειρά ηλεκτρονικών μέσων επιτρέπει τον τηλεχειρισμό από απόσταση 150 μέτρων και μπορεί να επιχειρήσει σε βάθος 100 μέτρων σε χιόνι, άμμο ή βράχια.

Τα πρώτα SWORDS μπήκαν σε ενεργό υπηρεσία στο Ιράκ το 2007.



1. US Navy Electromagnetic Railgun

Μπορεί μην ακούγεται εντυπωσιακό αλλά είναι το πρώτο όπλο ικανό να εκτοξεύσει ένα βλήμα με την ταχύτητα των 8 Mach δηλαδή οκτώ φορές την ταχύτητα του ήχου. Η προώθηση γίνεται μέσω μιας ηλεκτρομαγνητικής ώσης των 8 εκατομυρίων joule και το βλήμα μπορεί να διασχίσει ένα ολόκληρο πεδίο μάχης αν βληθεί από την ακτή.

Μέχρι το 2017 το Αμερικάνικο Ναυτικό φιλοδοξεί ότι η ταχύτητα του βλήματος θα αγγίζει τα 1000 χιλιόμετρα την ώρα και θα είναι πρακτικα μη ανιχνεύσιμο.

Αντιαρματικά βλήματα Kornet-E σε όχημα GAZ-2975 "Tigr" αξιολογεί η Κύπρος

Όχημα GAZ-2975 "Tigr", επί του οποίου η Εθνική Φρουρά εξετάζει την εγκατάσταση αντιαρματικών εκτοξευτών Kornet-E.

Σε προωθημένο στάδιο βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις της ρωσικής Rosoboronexport με την κυπριακή κυβέρνηση, για την προμήθεια 26 αντιαρματικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς Kornet-E κατασκευής KBP.

Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι οι διαπραγματεύσεις αφορούν και την προμήθεια αντίστοιχου αριθμού ρωσικής κατασκευής οχημάτων μεταφοράς και εκτόξευσης τύπου GAZ-2975 "Tigr" του εργοστασίου Arzamas, με έδρα το Νίζνι Νοβγκορόντ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το "Tigr" κινείται από αμερικανικό συγκρότημα ισχύος και έχει αρχίσει να παράγεται μαζικά για τον Ρωσικό Στρατό -η πρώτη δημόσια εμφάνισή του έγινε στην παρέλαση του Μαΐου 2008- αλλά και για το ρωσικό Υπουργείο Εσωτερικών, ως όχημα διοικήσεως, υποστήριξης, εσωτερικής ασφάλειας κ.λπ. Το όχημα προσφέρεται σε πεντάθυρη έκδοση και σε αρκετές διαφορετικές διαμορφώσεις, με δυνατότητα μεταφοράς τεσσάρων, 6 και 9 ατόμων.

Με βάρος μεταξύ 6.300 και 7.600 κιλών ανάλογα με τη διαμόρφωση, το "Tigr" κινείται από εξακύλινδρο πετρελαιοκινητήρα Cummins B205 ή B235 απόδοσης ισχύος 205 ή 235 ίππων αντίστοιχα, συζευγμένο με μηχανικό ή αυτόματο κιβώτιο Allison πέντε σχέσεων. Το όχημα ενσωματώνει επίπεδο προστασίας κλάσης V σύμφωνα με τα ρωσικά πρότυπα, το οποίο αντιστοιχεί σε Level 2 του ΝΑΤΟ, προστατεύοντας το πλήρωμα από θραύσματα οβίδων πυροβολικού, βομβίδες και φορητά όπλα διαμετρήματος 7,62 mm από απόσταση 10 μέτρων. Μπορεί να λειτουργεί σε περιβάλλον με θερμοκρασία από -50°C έως +50°C και σχετική υγρασία 100%, η μέγιστη ταχύτητα επί οδών φθάνει τα 140 km/h, εκτός οδών τα 80 km/h και η αυτονομία του τα 900 km.

Βιταμίνη

Φρούτα και λαχανικά, πηγές βιταμινών

Οι βιταμίνες είναι τάξη οργανικών χημικών ενώσεων, οι οποίες απαραίτητες για την κανονική αύξηση και διατήρηση ενός ζωντανού οργανισμού, ο οποίος δεν είναι σε θέση να τις συνθέσει. Ανευρίσκονται στην τροφή των (ετερότροφων) οργανισμών, δρουν ακόμη και όταν ανευρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες, ενώ δεν έχουν θερμιδική αξία. Η δράση τους έγκειται στην ρύθμιση της μεταβολικής διαδικασίας και των ενεργειακών μετατροπών που συμβαίνουν στον οργανισμό.

Η έννοια της βιταμίνης διατυπώθηκε πρώτη φορά από τον Ολλανδό ιατρό Κρίστιαν Άικμαν, ο οποίος τιμήθηκε με Βραβείο Νόμπελ το 1896 που ανακάλυψε ότι η ασθένεια μπέρι-μπέρι οφειλόταν στη χρήση αποφλοιωμένου ρυζιού, ενώ με το πλήρες ρύζι δεν εμφανιζόταν. Παρουσίασε ένα πείραμα με εκχύλισμα πλήρους ρυζιού κατά της νόσου και η ιδιότητα αυτή αποδόθηκε σε μία αζωτούχο ένωση. Ο Φουνκ (Funk) πρότεινε τότε τον όρο βιταμίνη, ο οποίος υιοθετήθηκε, αλλά αποδείχθηκε ατυχής, καθώς πολλές ενώσεις της τάξης των βιταμινών δεν περιέχουν άζωτο.

Οι βιταμίνες συμβολίστηκαν με γράμματα σύμφωνα με τη λειτουργία της κάθε μίας από αυτές. Στη πορεία του χρόνου τους δόθηκαν κατάλληλες ονομασίες που έχουν να κάνουν με τη χημική τους δομή. Σήμερα είναι γνωστές με ένα γράμμα του λατινικού αλφαβήτου ή με την εμπειρική τους ονομασία. Οι βιταμίνες έχουν διαφορές μεταξύ τους ως προς τη δομή και τη λειτουργία.

Οι βιταμίνες διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες, στις υδατοδιαλυτές και στις λιποδιαλυτές.

Πίνακας περιεχομένων [Απόκρυψη] 1 Βιολογική σημασία 2 Υδατοδιαλυτές βιταμίνες 3 Λιποδιαλυτές βιταμίνες 4 Βιταμίνη Α 5 Βιταμίνη Β1 6 Βιταμίνη Β2 7 Βιταμίνη Β3 8 Βιταμίνη Β4 9 Βιταμίνη Β5 10 Βιταμίνη Β6 11 Βιταμίνη Β12 12 Βιταμίνη C 13 Βιταμίνη D 14 Βιταμίνη Ε 15 Βιταμίνη F 16 Βιταμίνη Η 17 Βιταμίνη Κ 18 Πηγές

[Επεξεργασία] Βιολογική σημασία

Οι βιταμίνες ρυθμίζουν τις διάφορες αντιδράσεις του μεταβολισμού ενώ άλλοι μεταβολίτες όπως τα λίπη, οι υδατάνθρακες και οι πρωτεΐνες χρησιμοποιούνται σαν πρώτη ύλη αυτών των αντιδράσεων. Μία έλλειψη βιταμίνης σταματάει τις ειδικές μεταβολικές εργασίες και μπορεί να αλλάξει τη μεταβολική ισορροπία στον οργανισμό. Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες συμμετέχουν στη μεταφορά ενέργειας και στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών , των υδατανθράκων και των λιπών. Μερικές από τις λιποδιαλυτές βιταμίνες αποτελούν βασικό τμήμα των βιολογικών μεμβρανών και παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της λειτουργικής ακεραιότητας τους. Ορισμένες δρουν σε γενετικό επίπεδο και ελέγχουν τη σύνθεση ορισμένων ενζύμων.

Παντελής ή μερική στέρηση μίας ή περισσότερων βιταμινών από τον οργανισμό προκαλεί διάφορες παθολογικές καταστάσεις (αβιταμίνωση ή υποβιταμίνωση), που υποχωρούν ταχύτατα με την πρόσληψη των βιταμινών που λείπουν. Πάντως Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρούνται διαταραχές του οργανισμού, εξαιτίας πολύ μεγάλων δόσεων βιταμινών (υπερβιταμινώσεις) που είναι αντίστοιχες με αυτές της παντελούς έλλειψης.

Το αβγό, πηγή βιταμινών, απαραίτητο στη διατροφή

[Επεξεργασία] Υδατοδιαλυτές βιταμίνες

Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες περιλαμβάνουν τη βιταμίνη C και την ομάδα των βιταμινών Β. Είναι απλά μόρια που περιέχουν υδρογόνο, οξυγόνο και άνθρακα ενώ μερικά θείο, άζωτο και κοβάλτιο. Ο βαθμός διάλυσης τους στο νερό είναι διαφορετικός και αυτή η ιδιότητα επηρεάζει την απορρόφηση τους από το έντερο και στη συνέχεια την απέκκριση τους και την αποθήκευση τους στους ιστούς του οργανισμού. Στην ελεύθερη μορφή τους οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες είναι ανενεργές και ενεργοποιούνται όταν συνδεθούν ενζυμικά. Αφού σχηματιστεί ένα ενεργό συνένζυμο πρέπει να συνδεθεί με το κατάλληλο συστατικό πρωτεΐνης έτσι ώστε να μπορέσουν να πραγματοποιηθούν οι διάφορες αντιδράσεις.

[Επεξεργασία] Λιποδιαλυτές βιταμίνες

Οι βιταμίνες αυτές είναι διαλυτές στα λίπη και κατανέμονται σε 4 ομάδες Α, D , E και Κ. Κάθε μία από τις ομάδες αυτές έχει πολλές συγγενείς ενώσεις που έχουν να κάνουν με μία βιολογική δραστηριότητα. Οι βιταμίνες αυτές δεν προσφέρονται όλες από τροφικές πηγές και μερικές δημιουργούνται και συντίθενται από τους οργανισμούς. Η μονάδα μέτρησης των βιταμινών Α και D είναι μία διεθνής μονάδα η IU (international unit=διεθνής μονάδα) και βασίζεται σε μία καθορισμένη βιολογική δραστηριότητα. Η δραστηριότητα των βιταμινών Ε και Κ εκφράζονται σε μικρογραμμάρια (mg) όπως και στις υδατοδιαλυτές βιταμίνες .

[Επεξεργασία] Βιταμίνη Α

Χημική δομή της βιταμίνης Α

Εμπειρικές ονομασίες: Αξηροφθόλη, ρετινόλη

Η ύπαρξη της βιταμίνης αυτής αναγνωρίστηκε το 1913 και η χημική της φύση καθορίστηκε το 1933.

Είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη και βρίσκεται σε αφθονία στα ψάρια, στα αβγά των ψαριών και κυρίως στο ηπατέλαιο τους (μουρουνέλαιο). Ακόμα βρίσκεται στο βούτυρο, στο γάλα και στο ήπαρ διαφόρων ζώων. Στα διάφορα φυτά δεν βρίσκεται αυτούσια αλλά πολλά λαχανικά και φρούτα περιέχουν διάφορα συστατικά και χρωστικές που μετατρέπονται σε βιταμίνη Α στον οργανισμό. Μία καλή πηγή βιταμίνης Α είναι το β-καροτένιο ή προβιταμίνη Α που βρίσκεται άφθονη στο καρότο.

Η βιταμίνη Α καταστρέφεται όταν βρεθεί σε φως ή εκτεθεί στον ατμοσφαιρικό αέρα ή σε υψηλές θερμοκρασίες.

Οι απαιτήσεις του ανθρώπινου οργανισμού σε βιταμίνη Α είναι περίπου 4-5000 ΙU την ημέρα που θεωρούνται πολύ μικρά ποσά. Μικρότερες ποσότητες δημιουργούν υποβιταμίνωση και έχουν συνέπειες κυρίως στην όραση. Στα βρέφη και στα παιδιά έλλειψη της βιταμίνης μπορεί να προκαλέσει την ασθένεια ξηροφθαλμία. Τα μάτια γίνονται πολύ ευαίσθητα στο φως, ενώ περιορίζεται ή και σταματά η έκκριση δακρύων, που τα υγραίνουν. Τα βλέφαρα κολλούν και φουσκώνουν, ενώ προκαλούνται αλλοιώσεις και μολύνσεις στον κερατοειδή χιτώνα του οφθαλμικού βολβού. Η ασθένεια θεραπεύεται με χορήγηση της βιταμίνης και ισορροπημένης δίαιτας πλούσιας σε πρωτεΐνες.

Σημάδια έλλειψης της βιταμίνης είναι, επίσης, διάφορες αλλοιώσεις στον βλεννογόνο του στόματος, στον φάρυγγα και στις αναπνευστικές οδούς. Μπορεί, ακόμα, να οδηγήσει σε κακό σχηματισμό των δοντιών και σε ανεπαρκή αύξηση των οστών.

Η υπερβολική δόση βιταμίνης Α, με ποσότητες που υπερβαίνουν τα 100.000 ΙU την ημέρα, μπορεί να έχει πολύ δυσάρεστες συνέπειες. Καθώς η βιταμίνη είναι λιποδιαλυτή, δεν αποβάλλεται από τον οργανισμό, αλλά αποθηκεύεται στο ήπαρ, όπου, τελικά, μπορεί να ανέλθει σε τοξικά επίπεδα. Τα συμπτώματα αυτής της υπερβιταμίνωσης είναι ναυτίες, ξήρανση του δέρματος, πτώση των μαλλιών, πόνος στα οστά, υπνηλία και υπερβολική κόπωση. Φαινόμενα υπερβιταμίνωσης Α είχαν παρατηρηθεί παλαιότερα σε κατοίκους της Αρκτικής, που κατανάλωναν συκώτι πολικής αρκούδας. Επίσης, η υπερβιταμίνωση μπορεί να προέλθει από υπερβολική χρήση βιταμινούχων σκευασμάτων.

[Επεξεργασία] Βιταμίνη Β1

Χημική δομή βιταμίνης Β1

Εμπειρικές ονομασίες: Θειαμίνη, ανευρίνη

Ανήκει στο σύμπλεγμα των βιταμινών Β και είναι υδατοδιαλυτή. Η θειαμίνη αναγνωρίστηκε σαν βιταμίνη το 1912 και η δομή της αποσαφηνίστηκε το 1936. Βρίσκεται σε αφθονία στους σπόρους των δημητριακών και στη μαγιά της μπύρας. Η ημερήσια απαίτηση του οργανισμού είναι 1,5 mg .

Σήμερα η αβιταμίνωση Β1 είναι δύσκολη. Μπορεί να προέλθει από κατανάλωση αποφλοιωμένου ρυζιού ή από βλάβη της εντερικής απορρόφησης εξαιτίας εντερικών παθήσεων, όπως οι χρόνιες κολίτιδες. Ακόμα ο αλκοολισμός μπορεί να οδηγήσει σε αβιταμίνωση Β1. Η έλλειψη της βιταμίνης Β1 προκαλεί την ασθένεια μπέρι-μπέρι (ελλ. πολυνευρίτις), η οποία χαρακτηρίζεται από αλλοιώσεις των νεύρων, ατονία και δυσκαμψία των μελών και, στη συνέχεια, μυϊκή ατροφία και καρδιακή ανεπάρκεια. Σε περιπτώσεις ασθένειας μπέρι-μπέρι, η θειαμίνη, όταν ληφθεί από το στόμα ή υπό μορφήν ενέσεων, έχει ως αποτέλεσμα την γρήγορη βελτίωση του οργανισμού σε λίγες μέρες.

[Επεξεργασία] Βιταμίνη Β2

Χημική δομή της βιταμίνης Β2

Εμπειρική ονομασία: Ριβοφλαβίνη

Μέλος του συμπλέγματος των βιταμινών Β, υδατοδιαλυτή. Είναι κίτρινη και, χημικά, αζωτούχος οργανική ένωση. Βρίσκεται σε αφθονία στο γάλα και στο ασπράδι του αβγού.

Η βιταμίνη Β2 λειτουργεί ως τμήμα των διαφόρων ενζυμικών συστημάτων που ασχολούνται με την οξείδωση των αμινοξέων και των υδατανθράκων. Αναγνωρίστηκε σαν βιταμίνη το 1933 και η δομή της αποσαφηνίσθηκε το 1936.

Η ριβοφλαβίνη δεν δρα στην ελεύθερη μορφή της, αλλά μετά από πολύπλοκες διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στον οργανισμό. Ένα ενήλικο άτομο χρειάζεται 1,3-1,7 mg βιταμίνης Β2 την ημέρα. Η έλλειψη της προκαλεί κοκκίνισμα και σκάσιμο των χειλιών, φλεγμονή της γλώσσας, οφθαλμικές διαταραχές καθώς και απολεπιστική φλεγμονή του δέρματος. Έλλειψη βιταμίνης Β2 μπορεί να παρουσιαστεί σε γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας.

[Επεξεργασία] Βιταμίνη Β3

Χημική δομή βιταμίνης Β3

Εμπειρική ονομασία: Νιασίνη, νικοτινικό οξύ

Γνωστότερη ως βιταμίνη ΡΡ και με τις ονομασίες νικοτινικό οξύ ή νικοτιναμίδιο Υδατοδιαλυτή και μέλος του συμπλέγματος Β. Ένα ενήλικο άτομο χρειάζεται 20 mg βιταμίνης Β3 την ημέρα. Η Β3 βρίσκεται άφθονη στις τροφές ζωικής προέλευσης, λίγο στις φυτικές και απουσιάζει από ορισμένες, όπως οι πατάτες, το λάδι, τα άλευρα αραβοσίτου και σίκαλης.

Η έλλειψή της προκαλεί την ασθένεια πελλάγρα εξ ου και η ονομασία της ΡΡ (pellagra preventive= πρόληψη πελλάγρας). Η ασθένεια αυτή εκδηλώνεται με δερματίτιδες και φυσαλίδες στο σώμα, διάρροιες, ναυτίες, εμέτους και, σε βαριές περιπτώσεις, οδηγεί στο θάνατο. Αναπτύσσεται κυρίως σε περιοχές όπου η διατροφή είναι φτωχή και μονότονη όπως σε πολλές περιοχές της Αφρικής. Η αβιταμίνωσή της Θεραπεύεται πολύ εύκολα με παροχή 500 mg νιασίνης.

[Επεξεργασία] Βιταμίνη Β4

Μέλος του συμπλέγματος Β. Πέρα από τη δράση της ως βιταμίνη ευνοεί και το σχηματισμό των λευκοκυττάρων. Βρίσκεται άφθονη στο κρέας και στο ψάρι και η παροχή της καλύπτει μερικές παθήσεις λευκοκυτταροπενίας. Σήμερα δεν κατατάσσεται πλέον στις βιταμίνες.

[Επεξεργασία] Βιταμίνη Β5

Χημική δομή βιταμίνης Β5

Εμπειρική ονομασία: Παντοθενικό οξύ

Ανήκει στο σύμπλεγμα των βιταμινών Β, βρίσκεται σε όλους τους ιστούς και είναι αναγκαία στο μεταβολισμό των υδατανθράκων. Στον άνθρωπο δεν έχει διαπιστωθεί αβιταμίνωση παντοθενικού οξέος, γιατί παράγεται συνθετικά από τη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου και η διάδοσή του στις τροφές είναι πολύ μεγάλη (γι' αυτό πήρε και την ονομασία, από τη λέξη πάντοθεν). Η ημερήσια απαίτηση του ανθρώπινου οργανισμού είναι 10 mg.

[Επεξεργασία] Βιταμίνη Β6

Χημική δομή βιταμίνης Β6

Εμπειρικές ονομασίες: Πυριδοξίνη, αδερμίνη

Θρεπτικό συστατικό απαραίτητο στα ζώα και στους μικροοργανισμούς, υδατοδιαλυτή και μέλος του συμπλέγματος Β. Απομονώθηκε σαν καθαρή μορφή βιταμίνης το 1938, βρίσκεται δε σε τρεις μορφές γνωστές με τις ονομασίες πυριδοξίνη , πυριδοξαμίνη και πυριδοξάλη Λειτουργεί στο σχηματισμό των αμινοξέων και υπεισέρχεται σε ορισμένες διαδικασίες μεταβολισμού των λιπών και των υδατανθράκων. Ανευρίσκεται στα περισσότερα φυτά και τα ζώα, γι αυτό σπάνια παρατηρείται αβιταμίνωση Β6 στον άνθρωπο. Η έλλειψη της προκαλεί νευρολογικές διαταραχές, δερματίτιδα και γαστρεντερίτιδα.

Στα βρέφη η νευρολογική διαταραχή εκδηλώνεται με διάφορους σπασμούς και συμβαίνει όταν τρέφονται με υποκατάστατα ανθρώπινου γάλακτος. Όμως, ελέγχεται αμέσως με τη χορήγηση μικρής ποσότητας βιταμίνης.

[Επεξεργασία] Βιταμίνη Β12

Χημική δομή βιταμίνης Β12

Εμπειρική ονομασία: Κυανοκοβαλαμίνη

Η βιταμίνη αυτή εντοπίστηκε το 1948 μετά από μελέτες των χημικών Κάρλ Φόλκερς (Η.Π.Α) και Αλεξάντερ Τοντ (Αγγλία), αποτελεί κρυσταλλική ένωση και είναι μέλος του υδατοδιαλυτού συμπλέγματος Β. Είναι το μοναδικό, μέχρι σήμερα, φυσικό προϊόν που περιέχει κοβάλτιο, στο οποίο οφείλει και το ζωηρό κόκκινο χρώμα του.

Στον άνθρωπο είναι δύσκολο να παρατηρηθεί καθαρή μορφή αβιταμίνωσης Β12. Συνήθως συνοδεύεται με έλλειψη φυλλικού οξέος και άλλων παραγόντων.

Για την απορρόφησή της από το πεπτικό σύστημα είναι απαραίτητη η παρουσία ενός άλλου παράγοντα, του ενδογενούς παράγοντα. Όταν λείπει αυτός, η βιταμίνη Β12 δεν απορροφάται και έτσι εξηγείται η εμφάνιση της κακοήθους αναιμίας. Η Β12 δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στη φύση και πηγές της είναι το συκώτι διαφόρων ζώων και οι καλλιέργειες διαφόρων μικροοργανισμών. Η έλλειψη της βιταμίνης Β12 μπορεί να προκληθεί ακόμα από αποκλειστική χορτοφαγία ή από ασθένειες του παχέος εντέρου όπως τα εγκολπώματα και άλλες παθήσεις του λεπτού εντέρου, που επιδρούν στην απορροφητική ικανότητά του.

Η χορήγηση Β12 αποτελεί την πιο αποτελεσματική θεραπευτική αγωγή της κακοήθους αναιμίας και άλλων παθολογικών καταστάσεων.

[Επεξεργασία] Βιταμίνη C

Χημική δομή βιταμίνης C

Εμπειρική ονομασία: Ασκορβικό οξύ

Η πιο κοινά γνωστή από όλες τις βιταμίνες, η βιταμίνη C είναι υδατοδιαλυτή ουσία, που μοιάζει με υδατάνθρακα και λαμβάνει μέρος σε διαδικασίες του μεταβολισμού κυρίως των ζωικών οργανισμών.

Απομονώθηκε από τα επινεφρίδια το 1928 από το βιοχημικό Ούγγρο νομπελίστα Άλμπερτ Ζεντ Γκιόργκι και αναγνωρίστηκε σαν παράγοντας θεραπείας του σκορβούτου το 1932. Η ονομασία της ασκορβικό οξύ προέρχεται από την έκφραση αντισκορβουτική βιταμίνη, δηλαδή την βιταμίνη που θεραπεύει και προλαβαίνει το σκορβούτο.

Η βιταμίνη C έχει τεράστια σημασία για τον ανθρώπινο οργανισμό και είναι αναγκαία για τις διάφορες μεταβολικές λειτουργίες, όπως η σύνθεση του κολλαγόνου , η διατήρηση της σταθερότητας των αιμοφόρων αγγείων, το μεταβολισμό των αμινοξέων και της απελευθέρωσης των διαφόρων ορμονών στα επινεφρίδια. Οι ημερήσιες ανάγκες του ανθρώπου σε βιταμίνη C είναι μεγάλες και φτάνουν τα 70-80 mg. Τα φρέσκα λαχανικά και, κυρίως, τα εσπεριδοειδή είναι οι καλύτερες πηγές της βιταμίνης C, καθώς η βιταμίνη περιέχεται σε μεγάλη ποσότητα.

Η έλλειψη της C προκαλεί την ασθένεια σκορβούτο, γνωστή και ως "νόσος των ναυτικών", γιατί παλαιότερα στα πλοία οι ναυτικοί σε μεγάλα ταξίδια κατανάλωναν κονσέρβες και από τη διατροφή τους έλειπε εντελώς η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, με συνέπεια να εκδηλώνουν συχνά τη νόσο. Το σκορβούτο προκαλεί πρήξιμο και μάτωμα στα ούλα, βλάβες στα δόντια, υποδόρια αιματώματα, αιμορραγίες των ιστών και αναιμία. Η χορήγηση βιταμίνης C θεραπεύει εντελώς τη νόσο σε λίγες μέρες.

Με το κάπνισμα ένα μεγάλο μέρος της βιταμίνης C που υπάρχει στον οργανισμό καταστρέφεται, γι αυτό καλό θα είναι οι καπνιστές να πίνουν πολλούς χυμούς πλούσιους στη βιταμίνη.

[Επεξεργασία] Βιταμίνη D

Χημική δομή εργοστερόλης

Εμπειρική ονομασία: Αντιρραχιτική βιταμίνη

Στην πραγματικότητα πρόκειται για σύμπλεγμα δύο βιταμινών, D2 και D3. Χημικά είναι δύο λιποδιαλυτές αλκοόλες που σχηματίζονται από την υπεριώδη ακτινοβολία (ηλιακό φως) επί των στερολών που υπάρχουν στο δέρμα. Οι στερόλες αυτές είναι η προβιταμίνη 7-δεϋδροχοληστερόλη και η εργοστερόλη, που βρίσκεται σε σχετική αφθονία στο συκώτι μερικών ψαριών. Η υπεριώδης ακτινοβολία μετατρέπει την 7-δεϋδροχοληστερόλη σε βιταμίνη D3 και την εργοστερόλη σε βιταμίνη D2. Και οι δύο αυτές βιταμίνες είναι ισοδύναμες για το μεταβολισμό του ανθρώπινου οργανισμού. Αφού οι δύο βιταμίνες σχηματιστούν, μία αντίδραση, που συμβαίνει στο συκώτι, τις μετατρέπει σε ενώσεις που συμμετέχουν στη μεταβολική απόθεση του ασβεστίου.

Χημική δομή δεϋδροχοληστερόλης

Η βιταμίνη D δεν είναι απαραίτητο να λαμβάνεται με τη τροφή. Το ηλιακό φως είναι αρκετό για το σχηματισμό της και τη διοχέτευση της στον οργανισμό. Όμως σε βόρειες περιοχές το χειμώνα όπου η ηλιοφάνεια είναι ανύπαρκτη ,η ατμοσφαιρική ρύπανση των πόλεων και η πολύωρη εργασία σε κλειστούς χώρους μειώνει τις υπεριώδεις ακτίνες έτσι ώστε να μη σχηματίζεται αρκετή ποσότητα της βιταμίνης. Κάτω από τις συνθήκες αυτές πρέπει να δίνεται η βιταμίνη σαν συμπλήρωμα διατροφής. Παλαιότερα δινόταν με το μουρουνέλαιο αλλά η άσχημη του γεύση προέτρεψε στη παρασκευή άλλων σκευασμάτων.

Η αβιταμίνωση D προκαλεί στα παιδιά ραχίτιδα λόγω διαταραχής μεταβολισμού του ασβεστίου και του φωσφόρου, με αποτέλεσμα τα οστά να γίνονται μαλακά, ευλύγιστα και υφίστανται, λόγω μειωμένης ακαμψίας, χαρακτηριστικές παραμορφώσεις.

Η προσθήκη βιταμίνης D στις τροφές, και κυρίως στο γάλα, είναι σημαντικό "όπλο" κατά της ραχίτιδας στα εύκρατα και ψυχρά κλίματα. Η διαταραχή αυτή του οργανισμού είναι ασυνήθιστη σε τροπικές περιοχές όπου οι άνθρωποι είναι εκτεθειμένοι στον ήλιο και στις αρκτικές περιοχές, όπου καταναλώνονται πολλά ψάρια.

[Επεξεργασία] Βιταμίνη Ε

Χημική δομή βιταμίνης Ε

Εμπειρική ονομασία: Τοκοφερόλη

Η βιταμίνη Ε είναι λιποδιαλυτή οργανική ένωση. Βρίσκεται κυρίως στο έλαιο ορισμένων φυτών, όπως το σιτάρι που είναι ιδιαίτερα πλούσια πηγή. Έχει ανακαλυφθεί ένας αριθμός ενώσεων που διαθέτουν παρόμοια λειτουργικότητα με τη βιταμίνη Ε , λέγονται τοκοφερόλες και διακρίνονται με τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου α, β, γ, δ, ε, ζ και η. Η πιο σημαντική είναι η α τοκοφερόλη.

Η αβιταμίνωση Ε προκαλεί στείρωση, τόσο στον άνδρα όσο και στη γυναίκα, καθώς και βλάβες των ιστών, ιδιαίτερα του νευρικού και του μυϊκού. Στον άνθρωπο πραγματική αβιταμίνωση Ε είναι πολύ δύσκολο να εμφανιστεί, λόγω της διάδοσης της στα φυτά. Βιταμίνη Ε χορηγείται θεραπευτικά σε περιπτώσεις συχνών αποβολών (εξ ου και "τοκοφερόλη") καθώς και μυϊκής δυστροφίας με πολύ καλά αποτελέσματα. Υπάρχουν μελέτες, που απέδειξαν ότι η βιταμίνη Ε μπορεί να βοηθήσει στην παράταση της ζωής, αφού επιβραδύνει τη καταστροφή των βιολογικών μεμβρανών.

Οι ημερήσιες ανάγκες για τον άνθρωπο φαίνεται ότι είναι γύρω στα 15 mg.

[Επεξεργασία] Βιταμίνη F

Η βιταμίνη αυτή αποδίδεται σε ακόρεστα λιπαρά οξέα και μερικά από τα παράγωγα τους. Στον άνθρωπο δεν χρειάζεται η παρουσία αυτών των ουσιών. Η βιταμίνη F και οι ιδιότητες της δεν είναι ιδιαίτερα γνωστές. Πιστεύεται πάντως ότι ορισμένες δερματοπάθειες ελαφριάς μορφής οφείλονται στην έλλειψη αυτής της βιταμίνης.

[Επεξεργασία] Βιταμίνη Η

Χημική δομή βιοτίνης

Εμπειρική ονομασία: Βιοτίνη

Έχει καταχωρηθεί στην ομάδα των βιταμινών Β υπό την ονομασία Β7 και είναι πλέον γνωστότερη με την ονομασία βιοτίνη. Πρόκειται για κρυσταλλική αζωτούχο οργανική ένωση διαλυτή στο νερό και την αλκοόλη αλλά αδιάλυτη στους άλλους οργανικούς διαλύτες.

Είναι από τις πιο παλιές γνωστές βιταμίνες και απομονώθηκε στην αρχή ως παράγοντας μικροβιακής αύξησης. Το 1927 ανακαλύφθηκε ότι η προσθήκη ωμού ασπραδιού σε θρεπτική δίαιτα μπορεί να προκαλέσει ασθένεια. Αυτό συμβαίνει γιατί το ασπράδι περιέχει μια πρωτεΐνη, την αβιδίνη, η οποία παρεμποδίζει την αποτελεσματική δράση της βιοτίνης.

Η βιοτίνη είναι πολύ διαδεδομένη στα φυσικά προϊόντα και οι πλουσιότερες πηγές της είναι το μοσχαρίσιο συκώτι, τα φιστίκια, η σοκολάτα και τα αβγά. Οι ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού είναι 100 mg περίπου. Η έλλειψη της από τον οργανισμό είναι αρκετά σπάνια αλλά εάν συμβεί τότε προκαλεί στον άνθρωπο δερματίτιδα, γαστρεντερίτιδα και μυϊκούς πόνους.

[Επεξεργασία] Βιταμίνη Κ

Φυλλοκινόνη (Βιταμίνη Κ1)

Εμπειρική ονομασία: Φυλλοκινόνη

Σύμπλεγμα βιταμινών γνωστό και με την ονομασία ναφθοκινόνη. Από το σύμπλεγμα αυτό γνωστές είναι η Κ1 ή φυλλοκινόνη που βρίσκεται στα φυτά και αναγνωρίστηκε το 1939, η Κ2 (μεναδιόνη), μια σχετικά ενεργός ένωση και λαμβάνεται από ψάρια που βρίσκονται σε αποσύνθεση και η Κ3 που είναι συνθετικής προέλευσης.

Μεναδιόνη (βιταμίνη Κ2

Η βιταμίνη Κ αποτελεί προσθετική ομάδα ενζύμου απαραίτητου για τη σύνθεση στο ήπαρ της προθρομβίνης και των παραγόντων πήξης του αίματος. Στον άνθρωπο μπορεί να υπάρξει έλλειψη μετά από λήψη διαφόρων φαρμάκων που αναστέλλουν την αύξηση των βακτηρίων που συνθέτουν τη βιταμίνη. Επίσης μπορεί να συμβεί έλλειψη της βιταμίνης από παθολογικά αίτια. Στη περίπτωση αυτή παρατηρείται διαταραχή της πηκτικότητας του αίματος και εσωτερική αιμορραγία που όμως αντιμετωπίζεται με χορήγηση βιταμίνης Κ. Πηγές βιταμίνης Κ για τον ανθρώπινο οργανισμό είναι τα φύλλα των φυτών και η μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου, που συνθέτει σε ικανοποιητικές ποσότητες τη βιταμίνη

Ρόδινο μέλλον

Μπορεί να ακούγεται παράξενο όμως στην Ελλάδα καλλιεργείται βιομηχανικό τριαντάφυλλο, από το οποίο παράγεται ροδέλαιο εφάμιλλο, αν όχι ανώτερης ποιότητας από εκείνο της Βουλγαρίας, που θεωρείται το καλύτερο στον κόσμο. Μια σημαντική προσπάθεια στην ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης, παρά τα εμπόδια, έχει αποδώσει καρπούς και αναμένεται να προσφέρει ακόμη περισσότερους τα επόμενα χρόνια. Η οργάνωση της καλλιέργειας έχει βελτιωθεί σημαντικά, ενώ σε λίγο καιρό ξεκινά και η βιομηχανική απόσταξη του πρώτου ελληνικού ροδόνερου και ροδέλαιου. Βέβαια, υπάρχει πολύς δρόμος ακόμα μέχρι η Ελλάδα να μπει με αξιώσεις στην παγκόσμια αγορά ροδέλαιου, όμως όλα δείχνουν πως οι προοπτικές για ένα κυριολεκτικά πιο ρόδινο μέλλον είναι αισιόδοξες.

Λίγα λόγια για τη Rosa
Η ποικιλία του βιομηχανικού τριαντάφυλλου που καλλιεργείται στην Κοζάνη είναι ίδια με εκείνη που καλλιεργείται στη Βουλγαρία, την Τουρκία, τη Ρωσία, την Ινδία και την Κίνα. Πρόκειται για τη Rosa Damascene. Είναι μια ανθεκτική ποικιλία και δεν χρειάζεται πολλή περιποίηση και πότισμα. Ευδοκιμεί σε ορεινές περιοχές, κυρίως σε υψόμετρα από 600 έως 800 μ., και αποδίδει καλύτερα σε ηλιόλουστα, ευάερα χωράφια με «ελαφρά» χώματα. Φυτεύονται περίπου 400-500 τριανταφυλλιές ανά στρέμμα. Αφού φυτευτεί ένα μόσχευμα το φθινόπωρο (τέλη Νοεμβρίου) ή την άνοιξη (αρχές Μαρτίου), θα πρέπει να περάσει ένας χρόνος για να ξεκινήσει η πρώτη ανθοφορία. Η πλήρης άνθιση επιτυγχάνεται τον τέταρτο χρόνο και διατηρείται μέχρι και τον εικοστό.

Τα πρώτα βήματα
Μετά τη διακοπή της επιδότησης του καπνού, που καλλιεργείτο ευρέως στη δυτική Μακεδονία, γίνονται συνεχείς προσπάθειες για να βρεθούν εναλλακτικές επικερδείς καλλιέργειες. Στο πλαίσιο αυτό, ο γεωπόνος κ. Γιώργος Κασαπίδης ξεκίνησε το 2004 διερευνητικές ενέργειες για την καλλιέργεια του βιομηχανικού τριαντάφυλλου στην περιοχή της Κοζάνης. Αρχικά επισκέφτηκε την Τουρκία, που αποτελεί την πρώτη χώρα παραγωγής βιομηχανικού τριαντάφυλλου στον κόσμο, και έπειτα τη Βουλγαρία, που έχει επιτύχει την υψηλότερη ποιότητα. Το 2005 ξεκίνησε πιλοτικά η καλλιέργεια 10 στρεμμάτων με φυτά από τη Βουλγαρία στην περιοχή Βόιου Κοζάνης. Σήμερα καλλιεργούνται συνολικά περίπου 250 στρέμματα στη Μακεδονία (Γρεβενά, Κοζάνη), από τα οποία τα 200 είναι συγκεντρωμένα στο Βόιο. Στόχος είναι μέχρι το 2013 να καλλιεργούνται 8.000 στρέμματα, ώστε η Ελλάδα να μπορεί να διεκδικήσει με αξιώσεις μερίδιο από την παγκόσμια αγορά.

Μια ευχάριστη έκπληξη
Δείγματα του ροδέλαιου που αποστάχθηκε από τις σοδειές του 2006 και του 2007 αναλύθηκαν σε ένα από τα τρία καλύτερα εργαστήρια της Ευρώπης, το Εργαστήριο Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων της Φαρμακευτικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Σύμφωνα με τον κ. Λέανδρο Σκαλτσούνη, καθηγητή της Φαρμακευτικής Σχολής, η ποιότητα του ροδέλαιου Κοζάνης, λόγω των ιδιαίτερων εδαφοκλιματικών συνθηκών στην ευρύτερη περιοχή, είναι άριστη και εφάμιλλη με το ροδέλαιο της Βουλγαρίας. Μάλιστα, το ροδέλαιο από τις πιο ορεινές περιοχές του Βόιου, με υψόμετρο 700-750 μ., αποδείχθηκε ανώτερο και από αυτό της Βουλγαρίας!

Ένα-ένα τριαντάφυλλο
Η περίοδος συγκομιδής ξεκινά από τα μέσα Μαΐου και ολοκληρώνεται στα μέσα Ιουνίου. Τα λουλούδια κόβονται επιλεκτικά με το χέρι και όχι με μηχανές συγκομιδής, επειδή διαλέγονται με συγκεκριμένα κριτήρια, όπως το χρώμα τους, η ωριμότητά τους (όχι μπουμπούκια ή παρηκμασμένα) κλπ. «Η επαφή που έχει ο καλλιεργητής με τις τριανταφυλλιές από τότε που φυτεύονται μέχρι και τη συγκομιδή των λουλουδιών», λέει ο κύριος Κασαπίδης, «επιδρά θετικά στην ανάπτυξη και την ποιότητά τους. Το βιομηχανικό τριαντάφυλλο δεν θέλει ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες, επειδή είναι ανθεκτικό· θέλει όμως κανάκεμα!».

Ευκαιρία για ροδοθεραπεία
Τα χρώματα, τα αρώματα και τα αγγίγματα φροντίζουν με τον καλύτερο τρόπο για την καλή διάθεση όσων ασχολούνται με την καλλιέργεια του τριαντάφυλλου. Oι ευεργετικές ιδιότητες της επαφής με τη γη είναι γνωστές, πολύ περισσότερο την άνοιξη, που ανθίζουν τα τριαντάφυλλα και μαζεύονται με το χέρι τις πιο γαλήνιες ώρες της ημέρας, πριν την αυγή. Όμως, ευκαιρία για ροδοθεραπεία δεν προσφέρει μόνο η συλλογή, αλλά και οι υπόλοιπες διαδικασίες που μεσολαβούν μέχρι τα τριαντάφυλλα να φτάσουν στην απόσταξη, όπως π.χ. ο διαχωρισμός των πετάλων από τον κάλυκα με το χέρι.

Πριν το χάραμα...
Τα τριαντάφυλλα συλλέγονται πάντοτε τις πρώτες πρωινές ώρες, πριν την ανατολή, γιατί όταν τα «βλέπει» ο ήλιος, για να προστατευτούν από την ακτινοβολία, εκκρίνουν λιγότερο αιθέριο έλαιο, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται αρνητικά η ποιότητα του ροδέλαιου. Ιδανική συνθήκη την περίοδο της συγκομιδής είναι η συννεφιά, επειδή η αυξημένη υγρασία ευνοεί τη διατήρηση του αιθέριου ελαίου περισσότερο χρονικό διάστημα στα άνθη, βελτιώνοντας την ποιότητα του ροδέλαιου που θα προκύψει μετά από την επεξεργασία.

Πάμε για απόσταξη!
Για να μείνει το αιθέριο έλαιο ανέπαφο, το πολύ 2-3 ώρες μετά το μάζεμα, τα τριαντάφυλλα πρέπει να πάρουν το δρόμο για το αποστακτήριο. Η κλασική απόσταξη γίνεται με τέσσερα μέρη νερού και ένα μέρος φυτού, δηλαδή σε 400 λίτρα νερό προστίθενται 100 κιλά ροδοπέταλα. Πρόκειται για τη λεγόμενη πρώτη απόσταξη, από την οποία προκύπτουν περίπου 300 κιλά ροδόνερο και λίγα γραμμάρια ροδέλαιο (το 20% της συνολικής ποσότητας που θα εξαχθεί τελικά). Το τελευταίο, επειδή έχει χαμηλότερο ειδικό βάρος από το ροδόνερο, επιπλέει στην επιφάνεια και συλλέγεται από εκεί. Μετά ακολουθεί η δεύτερη απόσταξη, από την οποία εξάγεται επιπλέον ένα 60% της συνολικής ποσότητας ροδέλαιου. Από το υπόλοιπο 20%, το 18% παραμένει στο ροδόνερο και περίπου ένα 2% χάνεται με τα ροδοπέταλα, που απομακρύνονται ως απόβλητα. Μετά από δύο πιλοτικές αποστάξεις που έγιναν τις προηγούμενες χρονιές, αυτόν το μήνα θα γίνει για πρώτη φορά απόσταξη με βιομηχανικό αποστακτήρα στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Παραγωγής Ρόδων στο Βόιο Κοζάνης.

Γιατί «ρόδινος χρυσός»;
Δεν είναι λίγοι οι λόγοι που η τιμή του ροδέλαιου στη χονδρική φτάνει τα 4.000-5.000 δολάρια το λίτρο:
● Για να παραχθεί 1 λίτρο ροδέλαιο απαιτούνται 4.000-5.000 τόνοι ροδοπέταλα!
● Τα τριαντάφυλλα μαζεύονται μόνο με το χέρι.
● Τα συνθετικά υποκατάστατα του ροδέλαιου δεν συγκρίνονται με το φυσικό.
● Η παραγωγή του ροδέλαιου είναι περιορισμένη και δεν καλύπτει την παγκόσμια ζήτηση.
● Παρά την υψηλή τιμή του, έχει τη μεγαλύτερη ζήτηση από όλα τα αιθέρια έλαια στην αρωματοποιία.
● Δεν χρησιμοποιείται αμέσως μετά την παραγωγή. Πρέπει πρώτα να «ηρεμήσει» για 12 περίπου μήνες μετά την απόσταξη και μετά να προωθηθεί στο εμπόριο.

Η Γιορτή των Ρόδων
Την ευκαιρία να γνωρίσουν το βιομηχανικό τριαντάφυλλο προσφέρει σε όσους μένουν στη Βόρεια Ελλάδα η 2η Γιορτή των Ρόδων, που θα γίνει το Μάιο στην περιοχή Βόιου Κοζάνης. Εκτός από τον απολογισμό της χρονιάς, θα παρουσιαστούν οι προοπτικές ανάπτυξης της περιοχής με την καλλιέργεια αρωματικών-φαρμακευτικών φυτών, ενώ θα γίνουν και πολιτιστικές εκδηλώσεις με επίκεντρο το βιομηχανικό τριαντάφυλλο. Για πληροφορίες, επικοινωνήστε στο τηλ.: 6942-402.055.

Πού συναντάμε τα παράγωγα του ρόδου
Το ροδόνερο χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική για να δώσει ιδιαίτερο άρωμα και γεύση σε πολλά γλυκίσματα. Λόγω της μαλακτικής, στυπτικής, τονωτικής και καταπραϋντικής του δράσης, αποτελεί συστατικό πολλών καλλυντικών, φαρμακευτικών και μη προϊόντων. Όσο για το ροδέλαιο, το οποίο διαθέτει ηρεμιστικές, αντικαταθλιπτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και θεωρείται ένα από τα βασικότερα αιθέρια έλαια, χρησιμοποιείται ευρύτατα στη φαρμακευτική, την αρωματοποιία, την παρασκευή καλλυντικών και, βέβαια, στην αρωματοθεραπεία.

Μια σημαντική επενδυτική ευκαιρία
Ένα φιαλίδιο με ένα γραμμαρίο ροδέλαιο πουλιέται στη λιανική αγορά της Βουλγαρίας περίπου 25 ευρώ. Εάν τη φετινή χρονιά η σοδειά στην Κοζάνη είναι καλή, μπορεί να παραχθεί μια σημαντική ποσότητα ροδόνερου και περίπου 2-2,5 λίτρα ροδέλαιο. Το ροδόνερο θα προωθηθεί για φαρμακευτική χρήση και το ροδέλαιο μπορεί να συσκευαστεί σε φιαλίδια του 1 γρ. και να προωθηθεί στη λιανική αγορά, αποφέροντας σημαντικό κέρδος στους καλλιεργητές. Επίσης, μικρές ποσότητες από το ροδέλαιο θα δοθούν για ανάλυση σε εταιρείες καλλυντικών και φαρμακοβιομηχανίες της Ελλάδας και του εξωτερικού, όπως οι εταιρείες Αpivita, Κορρές, Unifarm, που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον από τότε που ξεκίνησε η προσπάθεια παραγωγής ροδέλαιου στην Κοζάνη. z

Τριαντάφυλλα

Τριαντάφυλλα

	Τά τριαντάφυλλα είναι από τά πιό δημοφιλή λουλούδια κήπου, όπως επίσης είναι καί περιζήτητα στά ανθοπωλεία. Εκτός από τήν οικονομική συμβολή τους στά ανθοπωλεία, τά τριαντάφυλλα είναι επίσης απαραίτητα καί στήν αρωματοποιΐα.

	Αμέτρητα είδη τριαντάφυλλου έχουν δημιουργηθεί ανά τούς αιώνες, έτσι ώστε μέχτι τό 1840 υπήρχαν πάνω από 1.000 διφορετικά είδη καί παραλλαγές.

	Τόν 20ό αιώνα οι καλλιεργητές έδωσαν έμφαση στό μέγεθος καί τήν ομορφιά τού λουλουδιού, μέ αποτέλεσμα νά έχουμε μεγάλα καί καλαίσθητα τριαντάφυλλα μέ λιγοστή ή μηδενική οσμή. Αντιθέτως, τά τριαντάφυλλα τής "παλιάς σχολής" όπως καί τά άγρια τριαντάφυλλα, έχουν δυνατή καί γλυκειά μυρωδιά.

Καλλιέργεια

	Τό φυτό ευδοκιμεί κυρίως σέ ήπια κλίματα, μολονότι πολλές παραλλαγές του μπορούν νά επιζήσουν σέ ημι-τροπικά καί ακόμα σέ τροπικά κλίματα.

	Η κυριώτερη αρρώστια τού τριαντάφυλλου είναι η λεγόμενη "σκουριά", ένας μύκηταςπού μπορεί νά τό εξοντώση. Η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης είναι αντιμυλκιτικά φάρμακα.

	Από τά μεγαλύτερα παράσιτα τού τριαντάφυλλου είναι οι "αφίδες" ή "πράσινη μύγα". Είναι μικροσκοπικά έντομα πού ρουφούν τά υγρά από τόν βλαστό, μέ αποτέλεσμα νά ξεραίνεται τό φυτό. Προτιμιτέα μέθοδος εξόντωσης είναι οι "πασχαλίτσες, ο κυριώτερος εχθρός τών αφίδων. Χρήση εντομοκτόνων χωρίς προσοχή μπορεί νά εξοντώση καί ευεργετικά γιά τό φυτό ζωΰφια.